0000058 3

114 Rehabilitacja kardiologiczna

Wskazane

Chorym na AO i TO w I okresie: 1. a), b), c); 2. a), b), c); 4; 5 .

Chorym na AO i TO w II okresie i warunkowo w III okresie: 1. a); 2. a), b),

d); 3; 5.

Przeciwwskazane

1. a), b), c), d) — względne u chorych na AO i TO w wieku ponad t>0 lat; 4. — u chorych z równoczesnymi żylakami kończyn.

II. Zabiegi fizyko- i clektroleczniczc

1. Jontoforeza (5—11 mA; 20—30 min, codziennie lub co drugi dzień)

a) jontoforeza histarninowa (roztwór 1/10000 do 1/20000),

b) jontoforeza pridazolowa (roztwór 3^óo).

2. Lampa kwarcowa i lampa Solux (codziennie z jontoforeza)

3. Diatermia krótkofalowa (elektrody: kolano—okolica lędźwiowa, lub stopa—kolano co drugi dzień).

4. Diadynamik (3 min. wzdłuż pęczka naczyniowo-nerwowego kończyny; G naświetlań na miesiąc).

Wskazane

Chorym na AO i TO w I, II i III okresie: 1. a), b); 2.; 4.

Chorym na AO i TO w I okresie: 3. (miogelozy kończyn z zaburzeniami przepływu krwi tętniczej i żylnej).

Przeei wwskazan e

3. — względne u chorych na AO i TO w II okresie, bezwzględne w III okresie.

Wybór i stosowanie zabiegów balneologicznych i fizykoleczniczych u chorych na AO i TO należy dokonywać z dużym umiarem. Na ogół chorzy na AO i TO w I i II okresie choroby mogą otrzymywać jeden podstawowy i jeden pomocniczy zabieg dziennie (pod pojęciem zabiegu podstawowego rozumie się zabieg balneologiczny, zaś zabiegu pomocniczego — zabieg fizyko- lub elektro-lcczniczy). Niektórym chorym na AO i TO w II okresie i wszystkim w III okresie choroby, liczbę zabiegów podstawowych ogranicza się od 3—4 w tygodniu.

III. Kinezyterapia — leczenie ruchem.

Ze względu na duże znaczenie ruchów kończyn dla wyrobienia krążenia obocznego, stosuje się u chorych na AO i TO w I i II okresie choroby (warunkowo w III okresie choroby):

1. Gimnastykę usprawniającą pod kierunkiem instruktora.

2. Leczenie marszem terenowym i gimnastykę indywidualną uprawianą samodzielnie.

Ad 1. Gimnastyka chorych z zarostowymi chorobami tętnic (osnowa opracowana przez mgr J. Ilordyńskiego) polega na prowadzeniu ćwiczeń.

Część I — Ćwiczenia przygotowawcze (głównie oddechowe, pobudzające ogólny krwiobieg).

Część II — Ćwiczenia wprowadzające (marsz krokiem zmiennym, lekkie podskoki na palcach, przeplatane wspięciami na drabinkach szwedzkich).

Część III — Ćwiczenia właściwe naczyniowe (ćwiczenia napinania mięśni łydki i mięśni strzałkowych, wykonywane naprzemiennie: a) w siadzie okrocz-nym na podwójnej ławeczce szwedzkiej z opuszczonymi nogami wspartymi na piętach; b) w leżeniu na plecach z nogami uniesionymi pionowo. Serie ćwiczeń (powtarzane do 4 razy).

Część IV — Ćwiczenia końcowe (rozluźniające mięśnie nóg w pozycji leżącej na brzuchu i plecach. Kilka ćwiczeń wzmacniających mięśnie grzbietu i brzucha. Na zakończenie ćwiczenia oddechowe).

Powyższe ćwiczenia gimnastyczne chorzy znoszą dobrze. Zasadniczo łatwiej znoszą gimnastykę chorzy z niedrożnościami tętnic umiejscowionymi powyżej wiązadła pachwinowego; gorzej o ile niedrożność tętnicy mieści się bardziej obwodowo. Podczas wykonywania ćwiczeń należy czynić odstępstwa od schematu, aby ćwiczący nie odczuwał bólu w kończynie.

Wprowadzenie wyżej opisanych ćwiczeń naczyniowych do programu rehabilitacji sanatoryjnej, posiada również wartość dydaktyczną. Chorzy, korzystając z porad fachowca, uczą się wykonywania ćwiczeń właściwych i w prawidłowy sposób. Gimnastykę (szczególnie część III) uprawiają w czasie wolnym w swoich pokojach, a także po wyjeżdzie z sanatorium.

Ad. 2 Duże znaczenie przypisuje się spacerom na wolnym powietrzu. Zaleca się chorym na AO i TO w I i II okresie przebywanie na powietrzu i chodzenie. Krok marszowy powinien posiadać jednakową długość (bez utykania na ewentualną słabszą kończynę). Szybkość i długość marszu tak dobrane, aby nie występowały objawy chromania przestankowego. Zwraca się uwagę na różną tolerancję podczas poruszania się po drogach bitych, polnych lub szlakach leśnych. Pokonywanie niewielkich kilkumetrowych wzniesień uważa się także za wskazane.

Warunki terenowe uzdrowiska ułatwiają wykonanie tych zadań, a walory przyrody dodatkowo działają na psychikę chorego. Omawiane leczenie sanatoryjne powinno uwzględniać również zagadnienia rehabilitacji psychicznej. Wydaje się ona konieczna szczególnie u chorych tzw. naczyniowych, którzy utracili kończyny lub na skutek postępującego procesu chorobowego muszą przejść na rentę lub zmienić zawód. Czas, teren, warunki w sanatorium sprzyjają udzielaniu tego rodzaju pomocy, lecz niestety, całkowicie brak opracowań z dziedziny rehabilitacji psychicznej chorych naczyniowych w sanatoriach.

Autorzy przed 3 laty podjęli próbę zaangażowania psychologa do Ośrodka Naukowo-Badawczego Chorób Naczyń Obwodowych w Lądku i powierzenia mu (w ramach godzin konsultacyjnych) prowadzenia tych zagadnień. Inicjatywa rozbiła się o brak kandydata na to stanowisko.

Potrzeby chorych w zakresie rehabilitacji psychicznej musi zatem rozwiązywać lekarz sanatoryjny i pielęgniarka. Wyniki ich działalności są wypadkową osobistych zaangażowań, umiejętności i czasu poświęconego tym sprawom.

Powikłania w okresie rehabilitacji sanatoryjnej

Minio skrupulatnego przestrzegania wskazań podczas kierowania do sanatorium, w grupie chorych na AO i TO mogą wystąpić:

1) powikłania naczyniowe,

3) powikłania ogólne.

Ad 1. Do najczęściej spotykanych powikłań należy uczynnienie się (nowy ^rzul) samoistnego nawracającego zapalenia żył (TIR) u chorych na TO. Powikłania te spostrzegano u 2% chorych. W razie nawrotu TIR, należy odstawić