0000062(1)

czyn dolnych, również nie występują. W przypadkach wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego znacznego stopnia, zwłaszcza w guzach tylnej jamy czaszkowej, odruchy głębokie często znikają na skutek ujemnego wpływu ucisku na korzonki tylne, lub też na skutek ich zwyrodnienia; w guzach przysadki stwierdza się nierzadko brak odruchów głębokich z kończyn dolnych, co tłumaczy się też zwyrodnieniem korzonków tylnych pochodzenia hormonalnego.

Objt):<• Westphata

Wzmożenie odruchów głębokich z kończyn dolnych

Brak odruchów kolanowych nosi nazwę objawu Wcstphala. Odruchy skokowe w wiądzic rdzenia często zanikają wcześniej aniżeli odruchy kolanowe. Odosobniony brak lub osłabienie jednego odruchu skokowego jest nierzadko pozostałością trwałą po przebytym zapaleniu nerwu kul-szowego. W stanie padaczkowym lub bezpośrednio po ciężkim napadzie drgawkowym nic udaje się częstokroć przejściowo wywołać odruchów głębokich, co jest wyrazem wyczerpania się układu nerwowego.

Odruchy głębokie z kończy n dolnych, tak jak i odruchy' z kończyn górnych, ulegają wzmożeniu przede wszystkim we wszelkich sprawach chorobowych, w których zachodzi uszkodzenie dróg piramidowych, niezależnie od jego poziomu ■ w korze mózgu, torebce wewnętrznej, moście, rdzeniu przedłużonym lub kręgowym; wzmożone są wówczas odruchy głębokie poniżej miejsca uszkodzenia szlaku korowo-rdzeniowego. Dołączają się wtedy również tzw. odruchy patologiczne, jak odruch Babińskiego i inne, o czym mowa jest poniżej.

W razie wybitnego wzmożenia odruchów ścięgnowych wystąpić mogą tzw. klonusy, jak klonus rzepki (clonus patellae}, zwany rzepkotrząsem, lub klonus stopy (clonus pedis), zwany stopotrząsem. Klonus rzepki wywołujemy wykonując szybki bierny ruch ku dołowi rzepki, ujętej z boków kciukiem i palcem wskazującym; zjawiają się wówczas skurcze drgawkowe mięśnia czworoglowcgo uda oraz rytmiczny ruch rzepki ku górze i ku dołowi.

Dla wywołania klonusa stopy unosimy leżącemu choremu kończynę dolną, następnie zginamy ją biernie w stawie biodrowym i kolanowym i podrzymując podudzie ręką lewą od dołu, zginamy nagle prawą ręką stopę grzbietowo; wówczas występują rytmiczne drgania stopy. Odróżniamy rzepkotrząs prawdziwy (clonus patellae rerus), znamienny dla uszkodzenia piramid, od rzepkotrząsu rzekomego (clonus patellae spurius) występującego u osób z nadmiernie pobudliwym układem nerwowym (jak np. u neurotyków). Tak samo mówimy o stopotrząsie prawdziwym (clonus pedis vćrus) i rzekomym clonus pedis spurius:. W rzekomym rzepkotrząsie lub stopotrząsie rytmiczne drgania rzepki lub stopy ustają po kilku chwilach, mimo nic zmienionego ułożenia rzepki czy stopy; natomiast w prawdziwych klonusach drgania trwają tak długo, jak długo utrzymujemy rzepkę lub stopę w ułożeniu nadanym mu przez początkowy raptowny ruch. U psychoneurotyków odruchy głębokie są zazwyczaj wzmożone, ale nie towarzyszą im wówczas odruchy patologiczne.

162