0000062(4)

może też nastąpić wyleczenie. W krwotoku komorowym wtórnym wyprzedzają lub dołączają się do naszkicowanego tu zespołu chorobowego objawy znamienne dla krwotoku mózgowego.

KRWIAK PODTW ARDÓW KOWY KRWOTOK PODT WARDÓ WKO WY

HAEMATOMA DURAE AlATRIS, HAEMATOMA SUBDURALE, PACHYMENINGITIS IIAEMORRHAGICA INTERNA)

Odróżniamy postać przewlekłą ; haematoma subdurale t hronicum) oraz postać 'ostrą(^:haemaloma subdurale acutum) krwiaków podtwardówko-wyeh. Ważniejsza pod względem rozpoznawczym jest postać przewlekła, która symptomatologicznie podobna jest w pewnej mierze do guzów śród-czaszkowych. podczas gdy postać ostra krwiaka podtwardówkowcgo występuje w przypadkach ciężkich zranień czaszki, połączonych z większym uszkodzeniem mózgu.

Postępujące zamroczenie lub pogłębiająca się śpiączka obok objawów wzmożonego ciśnienia śródc.zaszkowego, często rozszerzenie źrenicy, opieszale oddziaływającej na światło po stronie krwiaka, oraz obok mniej lub bardziej zaznaczonych objawów ogniskowych, nieraz ledwo dostrzegalnych, stopniowo narastających, a występujących najczęściej po urazach czaszki po różnym co do czasu okresie wolnym od wszelkich objawów stanowią zespól chorobowy znamienny dla postaci przewlekłej krwiaka podtwardówkowcgo pochodzenia urazowego. Uraz czaszki może być przy tym nieznaczny. Znamienny dla krwiaków⁷ jest, o czym już wspomniałem, okres wolny od wszelkich objawów, jaki upływa pomiędzy doznanym urazem głowy a wystąpieniem, właściwej choroby: wynosić on może dnie, tygodnie, miesiące, a nawet lata. Jeśli uraz był nieznaczny, a okres bczobjawowy długi, wówczas otoczenie lub sam chory nie wiążą choroby z urazem i przemilczają go w wywiadzie. Zazwyczaj w przewlekłej postaci krwiaka podtwar-dówkowego bezpośrednio po urazie nie zachodzi ani utrata przytomności, ani też zamroczenie; chory czuje się dobrze, lub miewa chwilami nieznaczne bóle głowy z zawrotami i nudnościami. Potem bóle głowy nasilają się, zmienia się usposobienie i zachowanie się chorego, występuje apatia, senność, odurzenie, niekiedy drgawki ogólne lub jacksonow-skie. Objawy te potęgują się stopniowo, lub też nagle stan chorego ulega znacznemu pogorszeniu, połączonemu z nasileniem się objawów ogniskowych i większym zamroczeniem lub głęboką utratą przytomności. Często występuje rozszerzenie źrenicy po stronic krwiaka, po stronie zaś przeciwnej rozwija się mniej lub bardziej zaznaczony niedowład połowiczy. Zjawia się obrzmienie tarcz nerwów wzrokowych. Jednostronne odosobnione rozszerzenie źrenicy nie może być uważane bez zastrzeżeń za objaw

463