0080

Systemy polityczne współczesnego świata

m.in. J. Blondei i M. Cotta w pracy Party and Government z 1996 r. Otóż w reżimach, w których istnieje schemat tworzenia gabinetów jednopartyjnych, ujawnia się dość silna tendencja w kierunku fuzji elity partyjnej i rządowej, a w konsekwencji do kontrolowania przez rząd działań partii. Przykładem może być Wielka Brytania, ale również kraje pozaeuropejskie - Botswana, Ghana i Kenia czy małe demokracje Ameryki Środkowej, takie jak np. Antigua i Barbuda, Barbados oraz Jamajka. Podobna sytuacja wystąpi, gdy pojawi się gabinet koalicyjny, ale o znacznej spójności programowej - np. Australia w przypadku koalicji Liberalnej Partii Australii (LPA) z Narodową Partią Australii (NPA). Z kolei w państwach, w których budowane są bardzo niespójne koalicje gabinetowe i rodzą się dość uzasadnione obawy co do ich trwałości, liderzy partyjni wolą nie wchodzić w ich skład i kontrolują „swoich” ministrów z zewnątrz.

W reżimach niedemokratycznych, w których mamy do czynienia z pragmatycznie lub ideologicznie legitymowaną jednopartyjnością, konkretna partia polityczna wypełnia rolę gate-keepera w procesie o rekrutacji i selekcji polityków na stanowiska publiczne. Monopolistą nie staje się partia jako kategoria instytucji politycznej, jak to ma z reguły miejsce w przypadku reżimów demokratycznych, ale konkretna organizacja. Wcale nie musi to oznaczać, iż proces selekcji kandydatów następuje spośród członków i aktywistów partii. Partia zachowuje w oczywisty sposób prawo do „zawłaszczenia” stanowisk, których kontrola w sposób bezpośredni wiąże się z gwarantowaniem ciągłości władzy. W sytuacji obsadzania pozostałych stanowisk występuje ona jako podmiot „filtrujący”, którego decyzja przyzwalająca oznacza możliwość wejścia w sferę władzy polityków niepartyjnych, ale lojalnych.

Rządzenie i formułowanie celów polityki państwa.

W tzw. definicjach politologicznych partii politycznej zostaje z reguły zaakcentowany właśnie ten aspekt działalności partii politycznej - partie dążą do zdobycia i utrzymania władzy państwowej. Proces ich przechodzenia ze sfery aktywności społecznej w ramy układów państwowo-publicznych traktowany jest jako „nobilitacja” organizacji, ale również dodatkowe wyzwanie, któremu sprostanie musi wiązać się z daleko idącymi zmianami w niej samej (np. zmianami w strukturze organizacyjnej, odmiennym modelem przywództwa). Wejście partii politycznej do parlamentu otwiera przed nią możliwość wzięcia udziału w państwowym procesie decyzyjnym, choć rzeczywista rola, jaką będzie w stanie odegrać, jest determinowana przez szereg czynników, które nie zawsze jest w stanie kontrolować. Przekroczenie progu reprezentacji, czyli wejście do parlamentu na pewno oznacza dla elity partyjnej ko-