0114

Systemy polityczne współczesnego świata

wielkie ugrupowanie islamskie o charakterze kulturalno-edukacyjnym, „Stowarzyszenie Przyjaciół”, które oskarżono o głoszenie nauk sprzecznych z islamem. Trzecim krajem azjatyckim, w którym zakazana została działalność partii politycznych, jest wyspiarska republika prezydencka Malediwy, stanowiąca - podobnie jak Brunei, Bhutan czy monarchie południowo-zachodniej Azji - przykład autorytarnego reżimu. Do grupy azjatyckich państw o antypartyjnym nastawieniu należy chyba zaliczyć również Liban, choć w tym wypadku pojawia się szereg wątpliwości. W tej prezydenckiej republice, położnej w południowo-zachodniej części kontynentu, istnieje szereg partii politycznych i ugrupowań o podobnym charakterze (np. islamski Amal - Nadzieja, Partia Narodowo-Liberalna -Hizb al-Ahrar al-Watani), jednak zostały one wykluczone z rywalizacji wyborczej, a ich funkcje w zakresie nominowania kandydatów do parlamentu przejęły wspólnoty religijne. W 1992 r. odbyły się w tym kraju pierwsze od 20 lat wybory oparte właśnie na zasadzie reprezentacji komunalnej. W Narodowej Karcie Pojednania znajdujemy zapis, iż miejsca w parlamencie winny zostać przyznane w równej liczbie społeczności chrześcijańskiej oraz muzułmańskiej, a w następnym etapie - proporcjonalnie każdej z sekt tworzących wspomniane wcześniej kategorie.

Na kontynencie afrykańskim praktycznie jedynymi państwami, w których obowiązuje zakaz tworzenia i działalności partii politycznych, pozostają monarchia konstytucyjna Suazi (Swaziland) oraz Libia. W tym pierwszym kraju zasada ta została wprowadzona do konstytucji z 1978 r. Jednak w 1996 r. panujący tam król Mswati III, pod wpływem nacisków rządu RPA, obiecał przygotowanie nowej konstytucji oraz wprowadzenie umiarkowanych reform. Jedyną legalnie działającą w tym kraju organizacją jest Narodowy Ruch Imbokodvo (INM), ugrupowanie królewskie utworzone w 1964 r. Jest to w istocie organizacja o charakterze kulturowo-etnicznym, reprezentująca interesy grupy etnicznej stanowiącej w tym kraju zdecydowaną większość, czyli Suazi. Jest to zresztą jeden z niewielu krajów afrykańskich, obok np. Lesotho czy Somalii, w których występuje jednorodna struktura etniczna. W Libii, kraju rządzonym od 1969 r. przez Muammara Kadafiego, partie polityczne i wszelkie formy opozycji politycznej zostały wykluczone jako stojące w sprzeczności z koncepcją populistycznego socjalizmu, narzuconą przez dyktatora.

Odrębną kategorię państw bez partii politycznych stanowią małe kraje wyspiarskie, położone na Pacyfiku. Chodzi o pięć krajów, określanych niekiedy mianem „demokracji bez partii politycznych”: Federację Państw Mikronezji, Kiribati, Nauru, Tu-valu oraz Wyspy Marshalla. W opinii wielu autorów, m.in. fińskiego politologa Daga Ancara, interesujących się tym regionem świata, a szerzej tzw. małymi państwami

110