022 2

5)    model granic koincydentnych (Kronberg-Willson 1949r.), zakładający, że ziarna mogą posiadać pewne dezorientacje, zwane koincydentnymi, przy których można w nich utworzyć odrębną sieć węzłów koincydentnych, przenikającą obydwa ziarna. Model ten został rozwinięty w 1963r. przez Brandona, który stwierdził, że koincydencja granicy (stopień dopasowania) jest określona jej orientacją względem płaszczyzny gęstej koincydencj i;

6)    model dyslokacyjny (Smoluchowski-1951r.), zakładający możliwość łączenia się dyslokacji w grupy tworzące wydłużone obszary o złym dopasowniu sieci (przy kątach dezorientacji większych od 15° do 20°), a po przekroczeniu dezorientacji 35° cała granica staje się obszarem o złym dopasowaniu. Struktura granicy szerokokątowej nie została jeszcze dotychczas jednoznacznie określona i stanowi w dalszym ciągu przedmiot dociekań licznych ośrodków badawczych. Na rys.2.13 i 2.14 przedstawiono widok granic szerokokątowych.

Rys.2.13. Struktura stali z granicami szerokokątowymi, cienka folia, pow. 15 000x

Granice bliźniacze są szczególnym przypadkiem granic szerokokątowych. Powstają one przy ściśle określonej dezorientacji ziarn, przy której płaszczyzna bliźniacza jest płaszczyzną symetrii względem płaszczyzn krystalograficznych obydwu stykających się ziarn. Płaszczyzna bliźniacza pokrywa się z płaszczyz_ną krystalograficzną o niskich wskaźnikach. Jest ona wspólna dla obydwu ziarn.

Granice bliźniacze dzieli się na koherentne i niekoherentne. pierwsza grupa granic cechuje się tym, że granica ziarn pokrywa _slę idealnie z płaszczyzną bliźniaczą - rys.2.15a. W pobliżu granicy atomy nie są w ogóle przesunięte ze swych położeń najniższej energii, w wyniku czego energia takich granic jest mała.

Niekoherentne granice bliźniacze cechują się tym, że płaszczyzna granicy tworzy z płaszczyzną bliźniaczą pewien kąt -rys.2.15b. Dezorientacja kryształów musi zostać skompensowana tzw. dyslokacjami bliźniakowania. Im większy jest kąt odchylenia płaszczyzny granicy od płaszczyzny bliźniaczej, tym większa jest yęstość dyslokacji bliźniakowania i większa energia granicy. Bliźniaki dzielą się na:

-    bliźniaki wzrostu,

-    bliźniaki przemiany,

-    bliźniaki odkształcenia.

Rys.2.14. Model kryształu zbliżniaczonego o sieci regularnej wg [5]

Pierwsze z nich tworzą się jako pierwotne w procesie krystalizacji, głównie w wyniku osadzania atomów w odpowiednie pozy-sieci przez błędy w sekwencji warstw atomowych (błędy ułożenia) .