0281

Władza wykonawcza

zsr±

interesy aparatu urzędniczego popierającego aktualnie rządzącego prezydenta, powiedzieć, że Borys Jelcyn, jak i Władimir Putin, nie będąc liderami żad-politycznych, zajmują w istocie pozycję ponad politycznymi podziałami, rana z omawianego punktu widzenia jest sytuacja prezydentów w repu-damentarnych. Tam, gdzie władza głowy państwa jest ograniczona, prezy-nie utożsamiać się z żadnym z bloków politycznych rywalizujących o wła-iej charakterystyczny będzie tu przypadek Czech. Ocena ta odnosi się śejszym stopniu do RFN, Włoch czy Turcji, gdzie kandydaci zyskują wpraw-rekomendacje, ale nie wywodzą się z grona czołowych liderów najsil-ugrupowań, odnosząc zwycięstwo raczej siłą swego autorytetu moralnego ‘ego niż kwalifikacjami politycznymi. Ten typ polityka uosabiają Vaclav ^rd von Weizsaecker, Francesco Cossiga czy Siileyman Demirel. W Por-Grecji stanowisko prezydenta obejmują zasłużeni wieloletni premierzy Mario Soares w pierwszym z tych krajów i konserwatysta Konstanti-is w drugim), będący uprzednio liderami głównych partii politycznych, kandydaci z małych partii, będący wynikiem kompromisu politycznego w 1995 r. na stanowisko prezydenta Grecji Konstantinos Stefanopoulos ^: się z nie istniejącego już niewielkiego ugrupowania DIANA, natomiast jego zyskała poparcie socjalistów i dysydentów z głównej partii opozycyjnej Demokracji - skupionych w ugrupowaniu POLA). W większości krajów tycznych (do znaczących wyjątków należą Czechy i Węgry, a od 1998 r.

; prezydentami są natomiast liderzy bądź demokratycznej opozycji (Lech Polsce wiatach 1990-1995, Peter Stojanow w Bułgarii czy Emil Constan-• Rumunii, wybrani jesienią 1996 r.), bądź ugrupowań postkomunistycz-Brazauskas na Litwie wiatach 1993-1998, Aleksander Kwaśniewski od 1995 r., Żelju Żelew w Bułgarii i łon Iliescu w Rumunii w latach 1990-_'ąc się funkcjonowaniu głowy państwa pod kątem siły jej wpływu na polityki wewnętrznej i zagranicznej, należy mieć na uwadze, że decy-zie tylko uwarunkowania prawne, ale i czynniki innej natury. Stanisław wymienia tu styl sprawowania władzy, osobowość i umiejętności poli-ienta oraz kontekst sytuacyjny. Tam, gdzie uprawnienia głowy państwa le (jak w RFN, Czechach, na Węgrzech czy we Włoszech), prezydent ■=.ć istotną rolę w kształtowaniu wizerunku państwa na zewnątrz (RFN, TWęgiy) lub w rozwiązywaniu bieżących problemów politycznych (Włochy), od temperamentu, zdolności oraz posiadanego autorytetu. Jednakże

277