136
Przyrównując części rzeczywiste i urojone otrzymujemy
(8.1.3) r=\Ja2+b2,
(8.1.4) cos <p -
(8.1.5)
= + gdzie k jest dowolną liczbą całkowitą. Stąd odpowiednio dla
otrzymujemy
z2 = cos gTt + ism g7t, z4 = cos ~n + i sin .
YIU. Algebra
a2+b2 __b_
'a2+b2
Aby podnieść liczbę zespoloną do potęgi naturalnej, posługujemy się tzw. wzorem Moivre'a:
(8.1.6) (r (cos <p + i sin q>))n = r"(cos n<p + i sin n <p).
Zadanie 8.1. Obliczyć \]75
Rozwiązanie. Liczbę zespoloną ,/3—/ sprowadzamy do postaci trygonometrycznej
(1) ,/3-i = r(cos ę> + isin <p).
Przyrównując części rzeczywiste i części urojone otrzymujemy układ dwóch równań: rcosę> = 73, rsinę>=— 1.
Podnosząc te równości stronami do kwadratu i dodając otrzymujemy r2(cos2 <p+sin2 tp) = 3 +1, czyli r2=4, skąd r=2. Mamy więc
cosę»=|^3, sin <p= —i.
Układ ten jest spełniony dla <p=j-n. Równanie (1) przybierze postać:
(2) N/3-i = 2(cos-y-7t + isin-^-7t).
Oznaczmy
3—i=p(cos0 + isin0).
Podnosząc stronami do trzeciej potęgi otrzymujemy
73 - i=(p (cos 6 + i sin 8))3.
Stosując teraz wzór .(8.1.6) Moivre’a otrzymujemy
(3) y/2 — i=p3(cos30 + isin30).
Równości (2) i (3) będą jednocześnie spełnione, jeżeli p3 = 2, czyli p=lj2, oraz ^
- ■ -.....jfe-ft1.
§ 8.1. Liczby zespolone 137
pla inny0*1 całkowitych wartości k otrzymalibyśmy, po odrzuceniu okresu 2n, te same •artości 9u 02, d3. Ostatecznie otrzymujemy trzy wartości wyrażenia \[yjT—i: x == l]2 (cos + i sin jgir), x2=l/2 (cos ffjr + i sin f§7c), x3=l/2 (cos f|łt + i sin ffn) •
Zadanie 8.2. Obliczyć z=7—i.
Rozwiązanie. Sprowadzamy —i do postaci trygonometrycznej jjj —i=l(cos fir+isin §n).
Oznaczmy V - i=p (cos 8+sin 6). Podnosząc tę równość do czwartej potęgi mamy (2) - i=p4 (cos 48 + i sin 40).
Z zestawienia równości (1) i (2) otrzymujemy p4 = l, czyli p= 1, oraz 40=fu+2*71, gdzie k=0, 1,2, 3. Podstawiając kolejno k=0, 1,2, 3 otrzymujemy według wzoru (2) cztery różne wartości yj—i:
Zj=cos gTt + ism gir, z3=cos ~-n + i sin ^-n,
Zadania
Znaleźć miejsce geometryczne punktów spełniających nierówności (zad. 8.3 - 8.5):
83. |z|<4. 8.4. |z|<2 i 0<ę><3ic. 8.5. |z-3+4i|<5.
8.6. Znaleźć miejsce geometryczne punktów, których a) moduł równa się 3, b) argu-roent równa się
Przedstawić w postaci trygonometrycznej liczby (zad. 8.7 - 8.10):
89-l+f. 8.10.V3+i.
%konać działania (zad. 8.11-8.13):
8.15. V8+6i. 8.17. (2 + i yfl2)5.
8.13.