070 071

Rozdział VI

wadzili wybierany przez wyborców, jednoosobowy organ wykonawczy. Wybory 84 powszechne, równe, bezpośrednie 1 odbywają się w glosowaniu tajnym. Prawo wybierania ma każdy, kto posiada prawo wybierania do rady gminy. Znowelizowana ustawa z 8 marca 1990 roku stwierdza, że organem wykonawczym gminy jest wójt a odnosi się to także do burmistrza i prezydenta miasta. Wójt obejmuje swoje obowiązki po złożeniu przed radą tlubowania^Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy i kończy w dniu uptywu kadencji rady. W przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji (np. zrzeczenie się mandatu. prawomocne skazanie wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne, odwołanie w drodze referendum, odwołanie przez Prezesa Bady Ministrów), jego funkcje do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów. Wybory przedterminowe zarządza Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia. Wójt w drodze zarządzenia powołuje swego zastępcę lub zastępców. Wygaśnięcie mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców. Uchwała rady gminy w sprawie nieudzie-lenia wójtowi absolutorium jest równoznaczna z podjęciem inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta. Rada gminy może podjąć uchwalę

0    przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania i i innej przyczyny niż nie-udzlełenie wójtowi absolutorium. Wójt wydaje decyzję w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, a odwołanie od decyzji służy do samorządowego kolegium odwoławczego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skarbnika

1    sekretarza gminy powołu|e I odwołuje rada gminy na wniosek wójta.

Zmiany dokonane w 2002 roku na szczeblu podstawowym, polegające na utworzeniu wybieranego przez wyborców jednoosobowego organu wykonawczego, nie zmieniły sytuac|i na szczeblu ponadgminnym. Na szczeblach powiatowym i wojewódzkim pozostały kolegialne zarządy.fgrganem powiatu |est zarząd powiatu, a organem samorządu województwa jest zarząd województwa. Na kh czele stoją wybierany przez radę powiatu starosta I wybierany przez sejmik województwa marszałek województwa?

Rada gminy może powoływać komisje stale I doraźne, ustalać Ich zadania, w szczególności kontrolne, inicjatywne i opiniodawcze, które nie mogą obejmować spraw zastrzeżonych do wyłącznej właściwości rady. Komisje są organami rady 1 jej podlegają. Powołanie komisji rewizyjnej, przy pomocy które) rada kontroluje działalność wójta, opiniującej m.in. wykonanie budżetu, jest obowlązkowe.^fifójt wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu gminy będącego także aparatem pomocniczym rady. komisji | radnych.

Reformowanie państwa oraz uchwalenie Konstytucji RP z 1997 roku podkreślającej rolę samorządu terytorialnego w całokształcie funkcjonowania państwa I społeczeństwa, a także pozytywne doświadczenia realizowania usuwy z 1990 roku o samorządzie terytorialnym¹, tworzącej wspólnoty odrębne od struktur aparatu państwowego

na szczeblu podstawowych jednostek podziału terytorialnego, spowodowały stosunkowo szybko dalszą rozbudowę i umocnienie struktur samorządowych. Ustawy z 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym lo samorządzie województwa, wchodzące w Zycie 1 stycznia 1999 roku. oraz ustawy im towarzyszące, a wśród nich wymienić należy m.ln. ustawę o administracji rządowe) w województwie i ustawę z 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. ukształtowały nowy system terenowej administracji publicznej, którego podstawą jest samorząd terytorialny funkcjonujący na każdym szczeblu podziału terytorialnego państwa.

Podstawowe treści ustawy o samorządzie gminnym zostały odpowiednio przeniesione na szczeble ponadgmtnne. W świetle obowiązujących przepisów, zgodnie z zasadą domniemania właściwości na rzecz gmin. do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie potrzeb wspólnoty gminnej należy do zadań własnych gmlnyy Zadania .własne dzielą się na obowiązkowe, które gmina musi wykonać. oraz pozostałe, których wykonywanie zależy od woli i możliwości gminy. _ j Zadania zlecone z zakresu administracji rządowel mogą wynikać z ustaw lub zawartych przez gminę porozumień .^da gminy wybierana jest na czteroletnią kadencję.

Liczy 15 członków w gminach do 20 tys. mieszkańców. 23 - do 100 tys.. 25 - do 5 ^ 200 tys. oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 tys.. nie więcej jednak niż 45 radnych. Obraduję jja sesjach, zwoływanych pna przewodniczącego rady. nie rzadziej niż raz na kwartał i do |f j wyłącznej właściwości należy m.in. uchwalenie statutu gminy, budżetu gminy I progmmu gospodarczego. Radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Status prawny pracowników samorządowych reguluje ustawa z 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych. jednostkami pomocniczymi gmin wiejskich są tworzone uchwałami rad sołectwa. a miejskich - dzielnice (osiedla). W gminach wiejskich organami uchwałodawczymi są zebrania wiejskie wybierające sołtysów będących organami wykonawczymi. Sołtysi działają przy pomocy rad sołeckich. W dzielnicy organem uchwałodawczym jest rada. a organem wykonawczym - zarząd.

W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki 1 porozumienia międzygminne oraz stowarzyszenia do obrony wspólnych interesów gmin. Mieniem gminnym jest własność oraz inne prawa majątkowe należące do gmin. a także mienie gminnych osób prawnych. Gmina prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy.

Ustawa o samorządzie powiatowym przenosi podstawowe treści z ustawy o samorządzie gminnym na szczebel powiatu. Stwierdza m.in.. że jego mieszkańcy tworzą lokalną wspólnotę samorządową, te powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność oraz że posiada osobowość prawnąHego zadania dzielą się na własne i zle-cone z zakresu administracji rządowej. Zadania powiatu nie mogą naruszaC-zakresu ’ ” działania gmin. Mają charakter uzupełniający w stosunku do gmin, tworząc razem z gminami system realizacji całokształtu zadań publlcznych~ó charakterze lokalnym

71

1

Tytuł usuwy na usuwę o samorządzie gminnym zmieniono usUwą z 29 grudnU 1998 roku o zmianie niektórych usuw w związku » wdrożeniem reformy ustrojowej państwa np U. Nr 162. poz. 1126 ze zm.l-