100�62

it/c, klóru tybiifcc wieków

po-

Stanisław Przybyszewski

Fi t drodze, / avów 192 ł *, j(|,

fjając w krzywym zwicrciu. mości oraz koncepcję „wo-odni,

c z innymi teoriami epoki; mcm, które skazuj;} boba.

;ik;; thi/rścijunsko Imji/ij cbego i socjalislów; z wbija ko człowiek o „chorym loncepcjif androgynicznej mana zostaje przez Falka Jo poprzedniego męźczy*

J i kłamstw, przynoszący inii polskiej krytyki, uwa-enicm należy się zgodzić, lość osobliwy typ „mora* dętrowcj maskarady nie icego oka,

Dzieci szatana

powieść

Stanisława Przybyszewskiego

♦ Snmifiliiw Przybyszewski, Dzieci s/iihinii, Lwów 1899, Strona lytulo* wa. (Kraków, biblioteka Jagiellońska)

i Pr/ybys/ewski, Syaag^ \v#ynvk do psychologii flj®* nwtiwtt 1902, Strona tytub*

, biblioteka Jagiellońska)^

LWÓW

Podobna niejednoznaczność cechuje także kolejni} ważną powieść Przybyszewskiego, Dzieci szatana (1897, Satans Kinder, wersja polska 1899), kontynuującą zarysowany już w Homo sapiens problem fascynacji ziem, nihilizmem, Nietz-schcm i Maxem Stirnercm oraz w wyrafinowany sposób łączącą anarchizm z metafizyką pici. Powieść tę poprzedziła satanologiczna rozprawa Synagoga szatana (Die Synagogę des Satans, 1897; pełna wersja polska ze względów cenzural-nych nie ukazała się za życia autora), która uczyniła z Przybyszewskiego czołowego niemieckiego znawcę satanizmu (rozprawa ta była trzykrotnie wznawiana w latach 80. XX wieku). W Synagodze szatana Przybyszewski przezwycięża nihilizm epoki inną drogą niż Nietzsche - próbując ocalić porządek metafizyczny wzywa do pomocy Szatana. Odwołanie się do manichejskiego dualizmu przyjmującego jako zasadę bytu istnienie dwóch równorzędnych bogów, panujących nad królestwem ducha i królestwem materii, pozwala wytłumaczyć przyczyny zła i uwolnić Boga od odpowiedzialności za świat, w którym dominuje ból i cierpienie. Dobry bóg, powiada Przybyszewski, jest miłosierny, oczekuje od ludzi całkowitego pod-