Rozdział IV. Nauczyciele
•M
w przypadku ubiegania się o stopień nauczyciela mianowanego organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Natomiast w przypadku komisji kwalifikacyjnych dla nauczy-; cieli ubiegających się o stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego. nadzór nad tymi czynnościami sprawuje właściwy minister. Dotyczy to również działania komisji nadających stopień awansu zawodowego nauczycielom pracujących na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych oraz nauczycieli urlopowanych lub zwolnionych ze świadczenia pracy ze względu na działalność; związkową trwającą nieprzerwanie co najmniej 3 lata.
Wspomniany nadzór ma charakter nadzoru Icgalnośeiowcgo i dotyczy oceny 1 zgodności czynności dotyczących nadawania kolejnego stopnia awansu zawodowe-j go nauczycielom, zgodnie z przepisami KartaNU i wymaganiami kwalifikacyjnymi. jak też innymi przepisami wydanymi na podstawie przepisów art. 9g ust. 10 KnrtaNU.
< 'zynności podjęte w ten sposób są z mocy prawa nieważne. Nieważność stwicr-1 d/ana jest w drodze decyzji administracyjnej. Podejmują ją organ sprawujący nadzór pedagogiczny lub właściwy minister.
Strona postępowania o nadanie stopnia awansu zawodowego może jedynie wno-j sic o wszczęcie postępowania nadzorczego, ale nic może się tego skutecznie domagać (wyrok NSA z 15.11.2001 r„ II SA 2024/01. Prawo Pracy 2002, Nr I, s. 38). Również komisje egzaminacyjne lub kwalifikacyjne nie mogą skutecznie odwoływać się od niekorzystnego dla nich rozstrzygnięcia nadzorczego dokonanego przez] właściwy organ (wyr. WSA w Warszawie z 4.11.2004 r.. 11 SA 4801/03. nicpubl.). W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję w sprawie odmowy przyznania stopnia awansu zawodowego nauczyciela, sąd badając sprawę rozstrzyga jedynie czy zaprezentowane przez komisję stanowisko nic jest obarczone wmlą loiinaln.t (wyt. WSA w Warszawie z 11.2.2005 r.. II SA/Wa 1356/04. Legali*.)
W olKTtiyni stanie prawnym nadany stopień awansu zawodowego nauczycielowi nie ulega minięciu nawet w przypadku, gdyby zaprzestał pracę w takim charakterze ('nlmęcic awansu może nastąpić tylko w przypadkach wskazanych wyżej,
«żyli nadaniu go z naruszeniem przepisów prawa. Z chwilą stwierdzenia nieważności decyzji nadania stopnia awansu zawodowego nauczycielowi ustają wszystkie skutki prawne wynikające z tej decyzji, czyli przede wszystkim prawo do wyższego wynagrodzenia. Jednak nie wynika z niej przekształcenie podstawy prawnej nawiązania stosunku pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z 27.7.2006 r. orzekł, że stopnie awansu zawodowego uzyskane przez nauczyciela nie łączą się bezpośrednio z podstawą zatrudnienia. Stanowią one określony poziom kwalifikacji i są potwierdzeniem osiągnięcia przez nauczyciela kolejnego szczebla w karierze zawodowej (II |»K 148/06. OSNP2007, Nr 15 16. po/.. 217).
Zasadniczo od nauczycieli wymaga się posiadania wykształcenia zgodnego / prowadzonymi zajęciami dydaktycznymi oraz przygotowania pedagogicznego. I>okumcntem stwierdzającym posiadanie odpowiednich kwalifikacji jest dyplom a \ stawiony przez uprawnioną do tego instytucję. Kwalifikacje nauczycielskie uzyskuje się poprzez ukończenie studiów wyższych, studiów podyplomowych, jak też kursów kwalifikacyjnych, zakładów kształcenia nauczycieli oraz kolegiów językowych. Brak kwalifikacji w zasadzie uniemożliwia zatrudnienie osoby w charakterze nauczyciela. Jednak przewidziane są dwa wyjątki. Będzie to możliwe w sytuacji, gdy nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej odpowiednie wykształcc-iiio Wymagana jest wtedy zgoda organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Drugi pt/ypadek umożliwia zatrudnienie osoby nieposiadająccj kwalifikacji nauczycicl-kicli. jeżeli dyrektor szkoły uzna. że dana osoba posiada wystarczające przygoto-a .mię do prowadzenia zajęć. Wymagana jest do tego zgoda właściwego kuratora oś wiaty.
I. Wymagania kwalifikacyjne
/.godnie z arl. 9 KartaNU. stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która:
posiada wykształcenie wyższe z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę zgodnie ze swoimi kwalifikacjami; przestrzega podstawowych zasad moralnych; spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
Szczegółowe wymagania kwalifikacyjne do nauczania poszczególnych pi/cdiniolów zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej / I .M 2(K)9 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli hm/ określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nicma-11- yeh wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz I' Nr 50. poz. 400). Posiadanie kwalifikacji uzależnione jest od typu szkoły i mkI/.ijii prowadzonych zajęć. W zasadzie wymagane jest ukończenie kierunku studiów takiego samego jak rodzaj prowadzonych zajęć. Jednak przepisy wskazanemu tnzporządzcnia przewidują również wyjątki »hI tej zasady. Dotyczy to nauczania języków obcych, gdzie nabycie kwalifikacji do pracy w danym typie szkoły może nastąpić poprzez zdanie odpowiedniego, wskazanego w rozporządzeniu, egzaminu. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w: zakładach kształcenia na-iu zycieli. placówkach doskonalenia nauczycieli, południach psychologiczun-pcdu-Itoglcznych, bibliotekach pedagogicznych, kolegiach pracowników służb spółce/-