153

156    Podsta wy elektrokardiografii

WEKTOR PRZEGRODOWY W LVH

1.    Jak — poza zniknięciem — mogą się zmienić przegrodowe załamki Q w LVH?

Mogą się upodobnić do patologicznych załamków Q w zawale serca, poszerzając się i pogłębiając w odprowadzeniach lewokomorowych.

Uwaga: a) Powyższe zmiany mogą wynikać z pogrubienia przegrody albo z zaburzenia architektury włókien tworzących przegrodę, spotykanego w asymetrycznym przeroście przegrodowym.

b)    U około 10% pacjentów z podzastuwkowym zwężeniem aorty i asymetiycznym przerostem przegrody międzykomorowej załamki Q w lewostronnych odprowadzeniach przedsercowych mogą mieć niespotykaną głębokość. Ich odbiciem są wysokie załamki H w odprowadzeniach V3_fl i VI. W odprowadzeniu V4 może się pojawić załamek Q głębszy niż w odprowadzeniach V5 i V6 (zobacz EKG 23).

c)    Wysoki przegrodowy załamek H w odprowadzeniu VI występuje u chorych z pozornie przerostową postacią dystrofii mięśniowej.

d)    Przerost koniuszkowy — izolowany albo z towarzyszącym przerostem górnej części przegrody łub uogólnionym — zwykle zmienia początkowy wektor i kieruje go z prawa na lewo, wektor zespołu QRS odchyla bardziej do tyłu. Asymetryczny przerost przegrodowy różni się tym, że wektor początkowy przebiega zwykle z lewa na prawo, a wektor zespołu QRS kieruje się bardziej da przodu niż w „czystym” przeroście koniuszkowym.

2.    Jakie zaburzenie przewodzenia śródkomorowego najczęściej spotyka się u pacjentów z LVH?

Niezupełny LBBB albo konfigurację niezupełnego LBBB bez rzeczywistego bloku, to jest: wektor początkowy skierowany z prawa na lewo i co najmniej niewielkie opóźnienie zwrotu ujemnego, najlepiej widoczne w lewostronnych odprowadzeniach przedsercowych. W odprowadzeniu VI przegrodowy załamek R jest, oczywiście, niewidoczny albo znacznie zmniejszony (zobacz EKG 60).

ZUPEŁNY BLOK ODNOGI PĘCZKA HISA I LVH

1.    Czy wskaźnik Lewisa zachowuje przydatność po wystąpieniu LBBB? Dlaczego?

Pytanie dotyczy kontrowersyjnego problemu, ponieważ w LBBB amplituda zespołów QRS w odprowadzeniach kończynowych może zarówno zwiększyć się, jak i zmniejszyć (zobacz EKG 11).

2.    Czy wskaźnik Sokołowa można stosować w LBBB? Dlaczego?

Tak. W jednym z badań wykazano, że pacjenci niespełniający napięciowych kryteriów LVH przed wystąpieniem LBBB nadal mają prawidłowe wskaźniki amplitudy po jego wystąpieniu, podczas gdy amplituda patologicznie podwyższona przed wystąpieniem LBBB zmniejsza się wraz z pojawieniem się LBBB. Badanie, w którym oceniano napięciowe kryteria EKG u pacjentów z LBBB i echokardiograficznie ustalonym rozpoznaniem LVH, wykazało, że suma całkowitej amplitudy QRS w V2 i V6 wynosząca co najmniej 45 mm wskazuje na LVH.