8598055170

TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY

modyfikacji (neo)klasycznego modelu rynku pracy, a przez to jak najlepsze dostosowanie go do rzeczywistości gospodarczej.

Teoria segmentacji rynku pracy ulega modyfikacji w związku z pojawieniem się modelu rynku pracy w warunkach elastyczności. Według Z.Chojnickiego (1993), zmiany jakie obserwuje się współcześnie na rynku pracy, a które związane są z pojawieniem się elastycznej organizacji produkcji będącej przejawem zasadniczych zmian, jakie zachodzą w charakterze i roli pracy w postfordowskiej organizacji produkcji podważają dotychczasowe modele segmentacji rynku pracy wyodrębniające dwa lub więcej segmentów tego rynku, między którymi przepływ jest utrudniony. Nie znajdują też potwierdzenia dotychczasowe podziały na „dobre” i „pewne" miejsca pracy jakie oferują duże firmy w przeciwieństwie do mniej atrakcyjnych oferowanych przez drobne przedsiębiorstwa. W rezultacie wewnętrzny rynek pracy wielkich firm kurczy się, a dotychczasowe teorie segmentacji rynku pracy stają się nieodpowiednie w sytuacji, gdy jak pisze B.Domański (1992) coraz większa część produkcji i zatrudnienia przypada na małe przedsiębiorstwa i pracowników często tylko okresowo związanych z jakąkolwiek firmą. Zmiany jakie obserwuje się w gospodarce nie pozostają bez wpływu na funkcjonowanie rynku pracy, co w konsekwencji doprowadza do zmiany jego charakteru. Wśród wielu relacji obejmujących proces restrukturyzacji rynku pracy można wymienić elastyczność pracy. Analizując zmiany charakteru rynku pracy Z.Chojnicki (1993, s. 186) wyróżnia dwa rodzaje elastyczności:

(a)    elastyczność numeryczna lub zewnętrzna, czyli możliwość zmiany ilości zatrudnionej siły roboczej i jej doboru pod względem umiejętności i kwalifikacji w zależności od popytu na rynku,

(b)    elastyczność funkcjonalna lub wewnętrzna, czyli duża umiejętność dostosowywania się pracowników zarówno do szerokiego zakresu zadań, jak i wysiłku spowodowanego falami wzmożonego popytu.

Identyfikacja powyższych dwóch rodzajów elastyczności na rynku pracy wymaga powiązania ich z poszczególnymi segmentami rynku pracy. Elastyczność funkcjonalna związana jest przede wszystkim z pierwotnym rynkiem pracy, natomiast elastyczność numeryczna odnosi się do rynku wtórnego. Przykładem, który dobrze obrazuje powyższe zależności jest model struktury tynku pracy w warunkach elastyczności opracowany przez British Institute of Management Studies przedstawiony w pracy Z.Chojnickiego (1993). Interpretacja tego modelu przedstawia się następująco:

Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski