8598055161

TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY

1. Rodzaje rynków i pojęcie rynku pracy

Punktem wyjścia w postępowaniu badawczym jest próba uporządkowania terminologii i przyjęcie określonej definicji rynku pracy.

Rynek pracy ukształtował się w historycznym procesie rozwoju gospodarki obok rynku towarowego, pieniężnego i kapitałowego, i należy do pojęć używanych w wielu dyscyplinach naukowych: ekonomii, socjologii i geografii społeczno-ekonomicznej.

Rynek określa proces wymiany towarowej, którego istotą jest wzajemne oddziaływanie potencjalnych sprzedawców i nabywców, co prowadzi do kształtowania się ogólnego poziomu podaży i popytu oraz ustalenia poziomu cen. Rynek jest formą nawiązywania kontaktów między kupującymi i sprzedającymi, która pozwala im ujawnić, co chcą kupić lub sprzedać i na jakich warunkach, ustalić zasady transakcji (cenę, ilość, sposób, miejsce i czas realizacji) możliwe do zaakceptowania przez obie strony. D.R.Kamerschen, R.B.McKenzie i C.Nardinelli (1993, s.4) definiują rynek następująco: "Rynek jest to proces, przy pomocy którego kupujący i sprzedający określają co chcą sprzedać lub kupić i na jakich warunkach. Inaczej mówiąc jest to proces pomagający kupującym i sprzedającym określić ceny i ilość dóbr, które mają być kupione lub sprzedane". D.Begg, S.Fischer i R.Dornbusch (1993, tom I, s.40) stwierdzają: "Rynek jest syntetycznym pojęciem, określającym proces prowadzący do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji alternatywnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać oraz decyzje pracowników dotyczące tego, jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiednim dostosowaniom cen". Analizując przedstawione definicje rynku można stwierdzić, że pojęcie to używane jest zawsze dla określenia relacji między podażą a popytem.

Identyfikacja rynku wymaga określenia jego mechanizmu, funkcji i rodzajów, jak stwierdza T.Grzeszczyk (1990, s.25), "mechanizm rynkowy, to oddolne popytowo-podażowe procesy dostosowawcze na rynkach wszelkich rodzajów zasobów - dające zwykle w sumie efekt końcowy w postaci zaspokojenia potrzeb. Sprawnie działający mechanizm rynkowy weryfikuje przydatność zasobów i dóbr finalnych. Zapewnia również społeczną akceptację nakładów poniesionych na ich wytworzenie, przez wyrażoną pieniężnie zapłatę za określone dobro lub usługę.". W.Jarmołowicz (1993, s.262) definiuje mechanizm rynkowy jako "...sprzężenia (zależności) popytowo-podażowe występujące na rynkach wszelkiego rodzaju dóbr gospodarczych, a zawiązujące się za pośrednictwem cen między równoprawnymi podmiotami gospodarczymi dążącymi do osiągania korzyści ekonomicznych poprzez dokonywanie dobrowolnych aktów kupna i sprzedaży towarów". Niektórzy badacze utożsamiają pojęcie rynku z jego mechanizmem (por. E.F.Cyrson, 1993, s.22), jednak większość

Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski