8598055165

TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY

towary i usługi trafiają do przedsiębiorstw oraz nie wszystkie wydatki przedsiębiorstw w formie płac trafiają do gospodarstw domowych. W tej sytuacji model obiegu dochodów w gospodarce musi uwzględnić dopływy i wypływy. Podstawową formą wypływów są oszczędności gospodarstw domowych, podatki i import. Dopływy natomiast przybierają postać inwestycji przedsiębiorstw, wydatków rządowych i eksportu. Zaburzenia w obiegu dochodów mogą doprowadzić do gromadzenia nadwyżek towarów w przedsiębiorstwach, co w konsekwencji powoduje ograniczenie produkcji i zatrudnienia. Tego typu problem rozwiązywany jest zgodnie z założeniem modelu Keynes’a przez dostosowywanie dochodów, a nie jak głosi teoria (neo)klasyczna, przez elastyczność cen¹. W konsekwencji aby zapewnić stan równowagi w gospodarce, a tym samym na rynku pracy należy oszacować ex antę wysokość inwestycji przedsiębiorstw i oszczędności gospodarstw domowych na poziomie dochodu narodowego, którego wielkość odpowiada pełnemu zatrudnieniu². Przedstawiciele nurtu myśli (neo)keynesistowskiej przychylali się do koncepcji krzywej Philips'a zakładającej względnie stałą, odwrotną relację między inflacją i bezrobociem³. Twierdzili, że interwencjonizm państwowy jest koniecznym narzędziem korygującym negatywne konsekwencje mechanizmu rynkowego. Umiejętne stosowanie narzędzi polityki finansowej i pieniężnej pozwala „przesuwać" gospodarkę wzdłuż krzywej Philips'a. Jak pisze M.Belka (1992, s. 336) „...Krzywa Philips'a zyskała szybko dużą popularność i stała się , szczególnie wiatach 60-tych i 70-tych, podstawą teoretyczną polityki gospodarczej wielu rządów krajów wysoko rozwiniętych, które starały się prowadzić swe gospodarki po „wąskiej ścieżce" nieinflacyjnego wzrostu, tj. unikać zbyt wysokiego bezrobocia, jak i zbyt wysokiej inflacji...". Trwało to do momentu, w którym rzeczywistość gospodarcza podważyła przydatność krzywej Philips'a do wyjaśniania zjawisk gospodarczych oraz kiedy jej założenia teoretyczne, szczególnie wątpliwe podstawy mikroekonomiczne, zostały poddane krytyce przez Friedman'a i Phelps'a. Zapoczątkowane przez Keynes’a rozważania nad prawidłowościami gospodarki są kontynuowane w rozważaniach przedstawicieli „nowego keynesizmu", m.in. F.Modiglianfego i R.Stone’a. Pomimo wielu różnic, a niekiedy nawet krytyki poglądów

1

   Model Keynes’a jest modelem krótkookresowym i statycznym, zakładającym m.in. stałość cen. Założenie to jest jednym z podstawowych zarzutów stawianych przez krytyków tego podejścia.

2

   Stan równowagi w gospodarce zgodnie z ujęciem Keynes’a to stan równowagi między globalnym popytem i globalną podażą, który można osiągnąć przy różnym poziomie wykorzystania mocy produkcyjnych gospodarki, w tym również przy występowaniu bezrobocia.

3

Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski