TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY
ekonomiki pracy wiatach sześćdziesiątych. Segmentacja rynku pracy nie została do chwili obecnej w literaturze jednoznacznie zdefiniowana. Według H.Domańskiego (1987) i J.Peck’a (1992) mianem segmentacji rynku pracy określa się najczęściej proces podziału tego rynku na poszczególne części - segmenty. Za istotę segmentacji uważa się zwykle jego rozpad na wiele odrębnych rynków (segmentów), różniących się między sobą dostępnością dla zainteresowanych pracowników, wysokością otrzymywanego wynagrodzenia za pracę, możliwościami rozwoju zawodowego oraz zasadami ruchliwości pracowniczej. Zasadnicze znaczenie segmentacji rynku pracy polega na tym, że przynależność pracownika do określonego segmentu rynku pracy kształtuje warunki realizacji jego potrzeb związanych z pracą oraz jego pozycję społeczną. Innym przejawem segmentacji rynku pracy jest jego struktura przestrzenna, czyli podział na krajowy, regionalne i lokalne rynki pracy. Rozwój badań nad segmentacją rynku pracy jest wyrazem alternatywnego podejścia w stosunku do (neo)klasycznej teorii zatrudnienia, które neguje rolę płacy jako idealnego instrumentu kształtującego równowagę rynku pracy. Badania z tego zakresu dotyczą przede wszystkim trzech grup problemów:
(1) kryteriów segmentacji rynku pracy np. płeć, narodowość, poziom wykształcenia, zawód,
(2) przyczyn segmentacji rynku pracy, a przede wszystkim odpowiedzi na pytanie: Czy segmentacja rynku jest spowodowana celową działalnością, czy też jest wynikiem działania mechanizmu rynkowego ?,
(3) konsekwencji segmentacji rynku pracy, głównie relacji między przynależnością do danego segmentu, a np. wysokością płac, samorealizacją, stopniem zagrożenia bezrobociem.
Wzrost zainteresowania tematyką segmentacji obserwowany w literaturze zagranicznej szczególnie od początku lat 60-tych wiąże się bezpośrednio z koniecznością ograniczania narastających w tym okresie skrajnie negatywnych społecznie konsekwencji wynikających z przynależności do określonego segmentu rynku pracy (bezrobocie, dysproporcje społeczne) oraz zahamowaniem rozwoju (neo)klasycznego paradygmatu w teorii zatrudnienia. Badania rynku pracy w aspekcie jego segmentacji odwołują się do dorobku ekonomii instytucjonalnej i radykalnej. Kontynuatorami instytucjonalistów w badaniach nad segmentacją rynku pracy są P.Doeringer i M.Piore (1971). Ich badania empiryczne dotyczą przede wszystkim przyczyn segmentacji rynku
Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski