8598055168

TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY

pracy. Rozwinęli oni koncepcję wewnętrznych rynków pracy, znaną z ekonomii instytucjonalnej lat czterdziestych. Stwierdzali, że tworzenie się wewnętrznych rynków pracy nie jest jedynie rezultatem działania dużych przedsiębiorstw oraz wzrostem znaczenia związków zawodowych. Wewnętrzny rynek pracy według P.Doeringer'a i M.Piore'a (1971) definiowany jest, jako część rynku pracy, w obrębie którego zasady alokacji pracowników i ich wynagradzania wyznaczane są na drodze norm, zasad i przepisów. Z kolei przedstawiciele ekonomii radykalnej przytaczający bardzo często teorię marksistowską, przyczyn segmentacji rynku pracy upatrywali w konsekwencjach prowadzonej walki klasowej. Jak stwierdza A.Francik i A.Pocztowski (1993, s.20) „Przedstawiciele tego kierunku w latach sześćdziesiątych¹ upatrywali przyczyn segmentacji rynku pracy w dążeniu kapitału do maksymalizacji profitu. Kontynuatorzy tego kierunku w latach siedemdziesiątych zwracali uwagę, iż w wyniku postępującej monopolizacji dochodzi do podziału rynku na stabilny, tzw. pierwotny segment, oraz niestabilny, tzw. wtórny segment". Pomimo wielu różnic w podejściu instytucjonalistów i radykałów do problematyki segmentacji rynku pracy wspólną cechą tych teorii jest krytyczne nastawienie do (neo)klasycznego paradygmatu wyjaśniania mechanizmu rynku pracy, który przyczyn jego segmentacji upatruje w niedostatecznej mobilności pracowników lub niedostatecznym ich potencjale pracy. Fakt ten zmusił kontynuatorów kierunku (neo)klasycznego do obrony swoich poglądów za pomocą nowej argumentacji. (Neo)klasycy odchodzą od traktowania segmentacji jako przejściowego zakłócenia występującego na rynku, którego równowagę zapewnia mechanizm popytu i podaży. Uznając wpływ różnych instytucji na rynek pracy oraz fakt jego segmentacji stwierdzają, że rynek pracy składa się z wielu segmentów zintegrowanych jednak w modelach rynku pracy, w których podstawą mechanizmu rynkowego jest zasada maksymalizacji zysków oraz tradycyjna teoria cen. Kontynuację myśli (neo)klasycznej znajdujemy m.in. w teorii potencjału ludzkiego, której przedstawiciele wyjaśniają rozpad rynku pracy i związane z tym zróżnicowanie płac obniżaniem się produktywności pracowników, co spowodowane było nierównymi możliwościami kształcenia i doskonalenia kwalifikacji w miejscu pracy. Oprócz prób określenia przyczyn segmentacji rynku pracy rozwijały się jednocześnie teoretyczne koncepcje struktury segmentacji. Jako pierwszą, uznaje się koncepcję trójsegmetowego rynku pracy C.Kerr'a (1954). Koncepcja ta wprowadza podział ogólnego rynku pracy na:

1

Do przedstawicieli tego kierunku należą P.Baran i J.Sweezy (przyp. autora).

Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski