22063

PODSTAWOWE POJĘCIA Z RYNKU PRACY

Bezrobotny¹ oznacza to osobę nie zatrudnioną i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub w służbie, nie uczącą się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:

■    ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów,

■    kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,

■    nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności nie pobiera zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub wychowawczego

■    nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego, o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe, lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytkowej przekraczającej 2 ha przeliczeniowe,

■    jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie,

■    nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności,

■    nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę niniejszego wynagrodzenia,

■    nie pobiera, na podstawie przepisów o pomocy społecznej, zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej.

Bezrobocie jest to sytuacja, w której część siły roboczej w wieku produkcyjnym jest skłonna podjąć pracę, a nie znajduje zatrudnienia.

Rodzaje bezrobocia:

Bezrobocie frykcyjne² polega na równoległym występowaniu bezrobocia i wolnych miejsc pracy, powstaje w wyniku terytorialnego lub zawodowego niedopasowania podaży siły roboczej do popytu. Wiąże się ono z ruchliwością pracowników (zmianą miejsca pracy, przechodzeniem na emeryturę czy z wchodzeniem na rynek pracy ludzi wkraczających w wiek produkcyjny) i nie może być całkowicie wyeliminowane. Zmianom miejsca pracy towarzyszą dobrowolne przerwy w pracy lub trudności ze znalezieniem odpowiedniego nowego zajęcia. Część bezrobocia frykcyjnego powstaje też w związku z przekwalifikowywaniem się pracujących.

Bezrobocie strukturalne jest rezultatem niedostosowania liczby osób poszukujących pracy i wolnych miejsc pracy w całej gospodarce oraz w przekroju regionalnym, kwalifikacyjnym lub gałęziowym. Bezrobocie strukturalne towarzyszy rozwojowi społeczno-ekonomicznemu, zwłaszcza zaś wprowadzaniu innowacji techniczno-organizacyjnych, oszczędzających pracę ludzką, lub zmianom konkurencyjności gałęzi przemysł.

Bezrobocie nieefektywnego popytu³ (bezrobocie typu keynesowskiego) wiąże się z koniunkturalnymi procesami spadku popytu globalnego, czy też występującego w pewnych działach gospodarki. Bezrobocie to powstaje w

2

1

Ustawa z dnia 14X11.1994r o zatrudiieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (tekst jediołity: Dz. U. m 6. poz. 56 z 24 stycznia 2001r. wraz z

2

późniejszymi zmianami)

3

'' B Winiarski (red \ Polityka gosindare za. PWN. Warszawa 1999. s 469 ' A Fajferek. Polityka ekonomiczna Wyd A E w Krakowie. Kraków 1999. s. 225