TEORETYCZNE PODSTA WY RYNKU PRACY
(1) Grupa zasadnicza składa się z pracowników pełnoetatowych o stałym i pewnym statusie, którzy zaangażowani są w podstawowe działalności firmy. Mają oni dobre perspektywy na awans. Pracownicy tej grupy są elastyczni funkcjonalnie tj. przystosowani do wykonywania różnych zadań,
(2) Grupa peryferyjna składa się z dwóch podgrup. Pierwszej obejmującej pracowników pełnoetatowych o kwalifikacjach łatwo dostępnych na rynku pracy do których zalicza się m.in. urzędników, sekretarki oraz pracowników fizycznych wykonujących pracę rutynową wymagającą mniejszych umiejętności. Są to pracownicy wykonujący pomocnicze działalności, podatni na redukcje zatrudnienia. Drugiej - składającej się z pracowników na niepełnym etacie, zatrudnianych dorywczo, zatrudnianych na czas określony lub tymczasowo, subkontrahentów, osoby szkolone z subsydiów państwowych, których stanowiska pracy są jeszcze mniej pewne niż w pierwszej grupie peryferyjnej. Pracownicy grupy peryferyjnej są elastyczni ilościowo.
W przedstawionym modelu bardzo istotną rolę odgrywa wyodrębnienie w strukturze rynku pracy trzonu i peryferii w obrębie poszczególnych kategorii zawodowych. Jednym z podstawowych kryteriów kształtujących pozycję pracowników na rynku pracy w tym modelu jest czas zatrudnienia. Jak stwierdza Z.Chojnicki (1993, s.187) „... podsumowanie analizy postmodernizacyjnych zmian organizacji pracy i produkcji pozwala stwierdzić, że nie doprowadziły one do utworzenia w pełni ukształtowanego nowego postfordowskiego systemu organizacji gospodarki....". Należy również podkreślić, że założenie zakładające bezpośredni wpływ elastyczności produkcji na rozwój procesów elastyczności na rynku pracy wymaga weryfikacji na podstawie bardzo dokładnych analiz tego zjawiska1. Elastyczność pracy wraz z pozostałymi przejawami zmian organizacji pracy i produkcji stanowią jednak ważne procesy, które w sposób istotny wpływają na funkcjonowanie współczesnej gospodarki kształtując m.in. nowe zjawiska na rynku pracy.
W obrębie współczesnych teorii rynku pracy podobnie jak w przypadku teorii tradycyjnych wyróżnia się teorie szczegółowe dotyczące wybranych aspektów mechanizmu rynkowego. Zalicza się do nich m.in.: teorię kapitału ludzkiego, teorię naturalnej stopy bezrobocia, teorie poszukiwań, teorię pryncypała i agenta, teorię
Patrz prace A.J.Scotfa (1988), J.Peck’a (1992).
Opracował: prof. WSNHiD dr hab. Paweł Churski