156

158 Rozdział 6

Dotyczy to całości kosztów, jak również większości ich rodzajów. W latach 1997-1999 tempo wzrostu produkcji było znacznie większe niż tempo przyrostu ogółu kosztów. Również wykonanie planu na rok 1999 należy ocenić korzystnie, gdyż niewielkiemu wzrostowi produkcji sprzedanej netto towarzyszył znaczny spadek kosztów, co oznacza osiągnięcie ponadplanowej obniżki kosztów.

Najbardziej zdecydowana poprawa relacji pomiędzy wzrostem produkcji i wzrostem kosztów miała miejsce w 1998 roku, kiedy to dynamika produkcji wyprzedzała dynamikę kosztów o ponad 1 5 punktów procentowych.

Najszybsze tempo wzrostu w badanych latach wykazywały koszty amortyzacji i koszty zużycia energii. Dynamika tych pozycji układu rodzajowego wyprzedzała w całym analizowanym okresie 1997-1999 dynamikę produkcji, co oznacza wzrost technicznego i energetycznego uzbrojenia pracy. Z kolei bardzo małą dynamiką charakteryzowały się podstawowe składniki kosztów, tj. zużycie materiałów i wynagrodzenia (oraz w dużym stopniu pochodne od nich świadczenia na rzecz pracowników), a więc nastąpił spadek materiałochłonności produkcji i relatywny spadek kosztów pracy.

Tab. 6.2

Wyszczególnienie	Wskaźniki dynamiki (w %)
	1997 = 100		1998= 100	Plan = 100
	1998	1999	1999	1999
Amortyzacja	110,9	128.7	116,1	103,2
Zużycie materiałów	101,4	104,8	103,9	99,5
Zużycie energii	124.4	136,3	109,5	99,5
Obróbka obca	109.8	94,7	86,2	90,6
Usługi transportowe	107,8	1 14.1	105.8	101,4
Usługi remontowe	102,9	118,6	1 15,3	94,3
Inne usługi materialne	105,8	1 15,3	109,1	83,3
Wynagrodzenia	103,9	101.8	98,0	98,0
Świadczenia na rzecz pracowników	101,0	107.1	105,5	98,6
Podatki i opłaty	107,1	126,8	118,3	98,6
Usługi niematerialne	1 10,8	131,1	118,3	99,0
Koszty ogółem	105,0	110,0	104,8	98,5
Produkcja sprzedana ncLto	112,0	125,7	1 12,2	100,5

Szybki wzrost kosztów amortyzacji i zużycia energii, przy bardzo wolnym wzroście kosztów pracy, wskazuje na charakterystyczne zjawisko dla wyższych stadiów rozwoju przemysłu, jakim jest substytucja pracy żywej pracą