171

lek ułożyskowany bywa zazwyczaj w tulejkach, z luzami podobnymi jak inne wałki skrzynki biegów. Zasady naprawy ułożyskowania są również analogiczne jak w przypadku wałków skrzynki biegów, przy czym luzy ułożyskowania mieszczą się w granicach nej do twardości rzędu 60—62 HRC na głębokość 0,2—0,3 mm. Powierzchnie kołków powinny być dokładnie szlifowane, ostre krawędzie należy załamać. W razie niemożności wykonania kołków z odpowiedniego metalu, można dorobić je również z bardzo twardej stali sto-

lui kołka widełek 0,003 0013mm

Rys. 5.41. Wałek krzywkowy mechanizmu zmiany biegów (Junak M-10)

0,02—0,05 mm, zaś największy dopuszczalny luz kwalifikujący ułożyskowa-nie do naprawy można przyjmować w granicach 0,10—0,15 mm.

Kołki prowadzące widełki przesuwne osadzone są w rowkach profilowych wałka zazwyczaj z luzem rzędu 0,01— 0,08 mm. Luzy te mogą wzrosnąć do wartości rzędu 0,25—0,35 mm, bez szkodliwego wpływu na działanie mechanizmów zmiany biegów. Przy większych luzach należy wymienić wałek oraz kołki prowadzące. Najczęściej wystarczy wymiana kołków, których zużycie jest główną przyczyną powstawania nadmiernych luzów. Profile krzywek wałka zużywają się zazwyczaj znacznie mniej.

Kołki wykonywane są ze stali stopowej lub do nawęglania np. 15 H wg Polskich Norm, nawęglonej i hartowa-powej lub ze stali węglowej do hartowania. W tym ostatnim przypadku należy kołki zahartować.

Rys. 5.42. Kołek prowadzący (Junak M-10)

W niektórych konstrukcjach mechanizmów przełączania biegów (np. Pan-nonia, M-72, Jawa) zamiast wałka

171