strona 1 i 2

WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE

1. PODSTAWOWE POJĘCIA

Pieniądz, podobnie jak inne dobra (towary i usługi)) zmienia swoją wartość w czasie, co jest następstwem zachodzących w sposób ciągły procesów gospodarczych. Zmianie może ulegać wartość nominalna pieniądza (np. denominacja) albo jego wartość realna (np. deprecjacja, aprecjacja).

Deprecjacja - spadek siły nabywczej pieniądza na skutek i nflacji.

Aprecjacja - wzrost siły nabywczej pieniądza na skutek deflacji.

Ponieważ w gospodarce zazwyczaj występuje zjawisko deprecjacji pieniądza nie powinien on być bezczynny, gdyż będzie to zmniejszało jego siłę nabywczą. Każdy posiadacz pieniądza powinien więc dążyć do jego zaangażowania w procesy gospodarcze, co powinno przyczynić się do wzrostu jego wartości w czasie, a przynajmniej do zachowania jego siły nabywczej na dotychczasowym poziomie.

Obliczanie wartości pieniądza w czasie jest ważne z tego powodu, że pieniądz jako miernik wartości wszelkich działań gospodarczych, pozwala jednoznacznie ocenić efekty tej działalności.

Podstawowym pojęciem jest w tym przypadku stopa zwrotu, której najlepiej znanym przypadkiem jest stopa procentowa, w dalszych rozważaniach będziemy posługiwać się tym drugim określeni em.

Podstawowe określenia:

K₀ - wartość początkowa (wartość bieżąca),

K_n - wartość końcowa (wartość przyszła).

Różnica Z = K_n - K₀ nazywana jest odsetkami.

Stopa procentowa - stosunek odsetek do wartości początkowej wyrażony w odpowiedniej jednostce czasu.

Z    1    K,-K₀    1

r =-x— = —---x —

Ko n K₀    n

Gdzie:

n - okres inwestycji w latach.

Uwaga!

Powyższy wzór jest prawdziwy dla procentu prostego.

Okres stopy procentowej - czyli okres, za który podano stopę procentową, np.    roczna,    półroczna,    kwartalna,

miesi ęczna.

w praktyce najczęściej stopę procentową podaje się za okresy roczne. Dalej r będzie oznaczać roczną nominalną stopę procentową.

Obliczanie wartości    pieniądza w czasie    wiąże się

najczęściej z wykonywaniem następujących działań:

•    obliczanie odsetek (oprocentowania lub procentu),

•    obliczanie wartości przyszłej,

•    obliczanie wartości bieżącej (zwane też dyskontowaniem), które jest matematycznie operacją odwrotną do obliczania wartości przyszłej.

Kapitalizacja odsetek - dopisywanie odsetek do kapitału za określony czas zwany okresem kapitalizacji.

ze względu na moment dokonywania kapitalizacji wyróżnia się kapitalizację:

•    z dołu - odsetki są dopisywane na koniec okresu kapitalizacji,

•    z góry - odsetki są dopisywane na początek okresu kapitalizacji.

2