172,173

172

Teorie literatury XX wl(

C.    Emerson, The First Hundred Years ofMikhail Bakhtin, Princeton 1997.

Face to Face: Bakhtin in Rnssia andthe West, red. C. Adlam, R. Falconer, V. Machlin, A Hu Sheffield 1997.

Feminism, Bakhtin, and the Dialogic, red. D.M. Bauer, S.J. McKinstry, Albany 1991 P. Good, Languagefor Those Who Have Nothing: Mikhail Bakhtin and the Landscape <1/1\ try, New York 2001.

K. Hirschkop, Mikhail Bakhtin: An Aesthetic for Democracy, Oxford 1999.

M. Holquist, Dialogism, London 1990; wyd. 2: 2002.

The Novelness of Bakhtin: Perspectwes and Possibilities, red. J. Bruhn,J. Lundquist, t‘npeiil 2001.

S. Vicc, Introducing Bakhtin, Manchester 1997.

D.    Wesling, Bakhtin and the SodalMoorings of Poetry, London 2003.

J.P. Zappen, The Rebirth ofDialogue: Bakhtin, Socrates, and the Rhetorical Trądu urn, Al 2004.

Michał Paweł M.11

Hermeneutyka

Podstawowe założenie, na którym Pan się opiera, a mianowicie że istnieje jedna, to znaczy jedyna, poprawna interpretacja, wydaje mi się z punktu widzenia psychologii i doświadczeniaf a łs zy w e. [...] Krótko mówiąc, a mówi to st ar y filolog, mający za sobą cale swoje filologiczne doświadczenie, nie istnieje jedna, jedyna, za dowal aj ąca interprta-cj a, zarówno dla poetów, jak muzyków (poeta w żadnym wypadku nie jest autorytetem, jeśli chodzi o znaczenie swoich wierszy: istnieją najbardziej niesamowite dowody na to, jak płynne i nieokreślone jest dla nich to „znaczenie”).

Friedrich Nietzsche'

Mając na względzie poezję, objaśnienie wiersza musi dążyć do tego, by stać się zbędnym. Ostatni, ale też najtrudniejszy krok każdej wykładni polega na usunięciu się w cień z objaśnieniami wobec czystego istnienia wiersza.

Martin Heidegger'

Hermeneutyka to nie tyle metoda, co postawa człowieka, który chce zrozumieć innego człowieka, albo -jako słuchacz bądź czytelnik - chce zrozumieć językową wypowiedź. Ale zawsze chodzi o zrozumienie tego jednego człowieka, tego jednego tekstu. Interpretator, który faktycznie opanował wszyst kie naukowe metody, zastosuje je tylko po to,