1 (6)

Substancja porająca - w procesie przetwórstwa wrze lub rozkłada się z wydzieleniem produktów gazowych powodując powstanie struktury porowatej: fizyczne - węglowodory alifatyczne (trichlorofluorometan), chemiczne - związki azowe (azodikarbonoamid)

Przeciwstatyk - zmniejsza gromadzenie się ładunku elektrycznego na powierzchni tworzywa, nanoszone na powierzchnię wytworów lub wprowadzane do tworzywa i migrujące na jego powierzchnię: estry kwasów tłuszczowych i pochodnych gliceryny, glikole polietylenowe

Utwardzacz - substancja wchodząca w procesie przetwórstwa w reakcję z polimerem powodująca jego sieciowanie i utwarzdenie, używane np. do żywic epoksydowych, PVC, poliolefm: aminy, bezwodniki kwasów organicznych

Rozcieńczalnik - substancja ciekła nie będąca rozpuszczalnikiem polimeru, zmniejszająca lepkość a także cenę, stosowane do żywic, polimerów, plastyfikatorów', nieaktywne - ftalan dibutylowy, ksylen, styren, aktywne - estry alkoholi i fenoli, tlenki olefin Polietylen PE

Surowiec do produkcji - etylen (uzyskiwany z produktów przeróbki ropy naftowej - pirolizy) oraz regulatory masy cząsteczkowej, antyutleniacze, stabilizator}' świetlne, cieplne.

Otrzymywanie'.

polimeryzacja wysokociśnieniowa (w masie) - 130+350 MPa, 180+300°C w obecności katalizatorów rodnikowych (tlen, nadtlenki organiczne np. nadtlenek dibutylu), otrzymuje się PE-LD o masie cząsteczkowej 80 000+500 000, uzyskiwany stopień konwersji: 17% (tys.)

polimeryzacja niskociśnieniowa (w' roztworze) - 0,1+2,0 MPa, 100°C w obecności katalizatorów' metaloorganicznych Zieglera-Natty, otrzymuje się PE-HD o masie cząsteczkowej 100 000+200 000 polimeryzacja niskociśnieniowa (w stanie gazowym w fazie fluidalnej) - katalizatory metaloorganiczne, PE-LD, PE-HD, PL-LLD

polimeryzacja średniociśnieniowa (w roztworze i suspensyjna, gazowa) - do 10 MPa, 65+175°C w obecności katalizatorów w postaci tlenków metali (Cr, Mo, V)

Polietylen jest odporny na działanie rozcieńczonych kwasów, zasad, rozpuszczalników, alkoholi, gazoliny, wody, tłuszcze i oleje powodują niewielkie pęcznienie;

nieodporny na silnie utleniające kwasy, ketony, węglowodory aromatyczne, chlorow'ane węglowodory, niektóre detergenty, na korozję naprężeniowy, czynniki atmosferyczne (UV) powodują przyspieszone starzenie, jest podatny na palenie Rodzaje polietylenu

PE-LD - polietylen małej gęstości (910+925 kg/m3), homopolimer, duża ilość krótkich i długich odgałęzień bocznych, mała zaw-artość fazy krystalicznej (do 60%), zastosowanie: folie, płyty, pow-łoki, izolacje kabli, pojemniki, geomembrany

PE-LLD - liniowy polietylen małej gęstości (916+940 kg/m3), odgałęzienia boczne o tej samej długości; zastosowanie: folie (termokurczliwe)

PE-ULD - liniowy polietylen o ultramałej gęstości (890+915 kg/m3), duże wydłużenie (1000%), przezroczysty, duża udarność także w niskiej temperaturze; zastosowanie: folie opakowaniowe o dużej wytrzymałości do produktów spożywczych, płyty

PE-HD - polietylen dużej gęstości (>940 kg/m3), liniow'y, mała ilość krótkich odgałęzień bocznych, najwyższy stopień krystaliczności, wyższa twardość i wytrzymałość mechaniczna; zastosowanie: pojemniki, rury, profile PE-UHMW (PE-U) - polietylen o bardzo dużej masie cząsteczkow-ej, masa cząsteczkowa powyżej 5.000.000, duża lepkość; zastosowanie: zbiorniki, włókna, zsypy węgla i rudy, profile, zastosowania specjalne np. kamizelki kuloodporne

PE-X - polietylen sieciowany (wytworzone dodatkowe w iązania poprzeczne pomiędzy łańcuchami), zastosowanie: rury ciśnieniowe gorącej wody, izolacje przewodów i kabli    o zwiększonej odporności na

starzenie termooksydacyjne i promieniowanie, elektrotechnika i elektronika PE-C - chlorowany polietylen, chorowanie polega na podstawieniu atomów' wodoru atomami chloru.

Właściwości zależą od stopnia chlorowania oraz stopnia krystaliczności PE-C: 20-60% duża elastyczność; 50% zbliżone właściwości do PVC, lepsze właściwości przetwórcze, elastomer; powyżej sieciowaniu ulegają tylko segmenty amorficzne. Stosuje się do modyfikacji PVC jako plastyfikator, na powłoki kabli, sztuczną skórę, folie i masy klejowe. Jest sieciowany za pomocą nadtlenków i cechuje się dużą odpornością na starzenie, ozon, czynniki atmosferyczne, olej, ścieranie, dobrą przetwarzalnością niską palnością.

CSM - chlorosulfonowany polietylen (wbudowanie do PE grup S02C1). Zastosowanie: chemoodporne wykładziny aparatury chemicznej, izolacje kabli, kleje, lakiery.

mPE - polietylen metalocenowy. Kopolimer etylenu z    a-olefinami otrzymywany w obecności

katalizatorów metalocenowych. W zależności od rodzaju i zawartości    a-olefin - elastomer, PE małej

bądź dużej gęstości. W porównaniu do PE-LD i PE-LLD większa elastyczność, odporność na uderzenie, lepsze właściwości optyczne.

6