35 5

on z kodonem 5’ mRNA. W procesie tym bierze udział kompleks wiążący cząsteczkę elF

-    4F, składający się z czynników inicjacyjnych elF - 4A, elF - 4E i elF - 4G. Czynnik elF

-    4G tworzy połączenie między związanym z czapeczką elF - 4E a elF - 3 połączonym z kompleksem preinicjacyjnym. Wynikiem tego procesu jest przyłączenie kompleksu preinicjacyjnego do rejonu 5’ mRNA. Na przyłączenie kompleksu preinicjacyjnego do mRNA ma wpływ również ogon poli(A), znajdujący się na oddalonym końcu 3’ mRNA. Po połączeniu się z końcem 3’ mRNA kompleks inicjacyjny musi skanować cząsteczkę mRNA i znaleźć kodon inicjacyjny. U eukariontów rozpoznanie kodonu inicjacyjnego, którym przeważnie jest kodon 5’-AUG-3\ możliwe jest dzięki temu, że wchodzi on w skład krótkiej konserwatywnej sekwencji zwanej sekwencją Kozak, o sekwencji najwyższej zgodności 5’-ACCAUGG-3’. W momencie umiejscowienia kompleksu inicjacyjnego w rejonie zawierającym kodon inicjacyjny następuje przyłączenie dużej podjednostki rybosomu. Wymaga to hydrolizy GTP i prowadzi do odłączenia czynników inicjacyjnych elF - 5 i elF - 6.

'Ai ^^vvv'^ ;...« rif^yhficsu p- t-fuCj«cyt»>esf!j c!o mRNA

elF 4A

Ryśum-I. id Ili IniCysr.p iramI<K|i u <M<anoC&*‘

tKNA

wK?

lyż ••    jyornpfck*

&    pr r.'*h*Cłacy)ny

r '    H ■■ * -i

i ,

t &    A

X c.

. l

•4

b) terminacja i elongacja u pro- i eukariontów

•    Proces syntezy białka kończy się w momencie napotkania jednego z trzech kodonów terminacyjnych. Bakterie mają trzy takie czynniki RF - 1 rozpoznające kodony terminacyjne 5’-UAA-3’ i 5’-UAG-3’, RF - 2 rozpoznający 5-UAA-3’ i 5’-UGA-3’ oraz RF -3 stymulujący uwolnienie RF - 1 i RF - 2 z rybosomu po terminacji translacji.

•    Eukarionty mają_ tylko dwa czynniki uwalniające eRF - 1 rozpoznający trzy kodony terminacyjne oraz eRF - 3, który może odgrywać taką samą rolę, jak RF - 3.

Czynnik recyklingu rybosomów (RRF) - wchodzi w miejsce P lub A i oddziela podjednostki rybosomu. Wymaga to energii uwolnionej z GTP.

elongacja

35