578

rzc wszystkich wymienionych elementów. Przy czym kuny żył są cieńsze, zawieraj mniej tkanek sprężystych niż ściany odpowiednich tętnic, w konsekwencji są bardziej podatne na odkształcenie (rozdział 18.5). Żył)¹ odgrywają rolę pojemnościową. gromadzą znaczną część objętości krążącej krwi (ryc. 18.6).

Inną mię odgrywa układ tętniczy - rozciągnięte dużym średnim ciśnieniem ściany tętnic magazynują energię potencjalną sprężystości, co ma zapewnić w miarę ciągły przepływ krwi. mimo impulsowo pracującej pompy - serca. Dokładne omówienie tych zagadnień można znaleźć w rozdziale 18.5.

Naczynia układu krążenia tworzą skomplikowany układ, w którym moZna wyróżnić szereg równoległych połączeń doprowadzających krew do określonych narządów organizmu (ryc. 18.7). Ponieważ opór naczyniowy R naczyń doprowadzających krew do róZnych narządów organizmu jest róZny, kaZdy z nich otrzymuje różną część całkowitego strumienia objętości krwi. gdyż Q * R A/>. Różnica ciśnień wywołująca przepływ w określonym narządzie jest taka sama dla każdego narządu i równa różnicy ciśnień między układem tętniczym i Zylnym. jeśli naczynia doprowadzające krew do danego narządu są wsączone równolegle” do serca. Rozpływ krwi w układzie krąZcnia zilustrowano na rycinie 18.7.

Na podstawie danych z ryciny 18.7 moZna oszacować wartość oporu naczyniowego w naczyniach róZnych organów człowieka. W krążeniu dużym średni strumień objętości krw i Q « 88 ml/s (dla objętości wyrzutowej serca 70 ml i tętna 75 uderzeń na minutę) płynie pod wpływem średniej różnicy ciśnień óp = 90 mm Hg między układem tętniczym i Zylnym. Stąd opór naczyniowy R ■ SpiQ « 1,02 mm Hg • s/ml. Przy równoległym podłączeniu naczyń róZnych organów do serca (co widać na ryc. 18.7) moZna założyć. Ze przepływ krwi przez te organy odbywa się pod takim samym ciśnieniem 90 mm Hg. Wtedy opór naczyniowy R_s naczyń przechodzących przez nerki można obliczyć z R_N * Ap/(0.2 0 ■ 5.11 mm Hg • s/ml. W tabeli 18.2 zebrano wyliczone w ten sposób wartości oporów naczyniowych róZnych organów. MoZna zauważyć. Ze opory naczyniowe poszczególnych organów są

Tabela 18.2

Strumienie objętości krwi Q i opory naczyniowe poszczególnych narządów człowieka Wartości Q i R obliczono dla calkow uego strumienia objętości 88 mUs płynącego w krążeniu dużym pod ciinienaem 90 men Hg i w krą/eniu małym pod ciśnieniem 8 mm Hg

	Q	R
	(mlh)	(mm Hg • s/ml)
Głowa	13.2	6.82
Kończyny górne	4.4	20.5
Naczynia wieńcowe	4.4	205
Wątroba i śledziona	26.4	3.41
Nerki	17.6	5.11
Tułów i kończyny dolne	22	4.09
Duże krą/cnae	88	1.02
Małe krą/cnic	88	0.09

578