724

Efekty na poziomic komórkowym

Odpowiedź komórek na promieniowanie jonizujące zależy od wielu czynników (o których by ła mowa wcześniej i. w tym od cyklu komórkowego: największa pro-mienioczutość występuje podczas etapów S i mitozy. Znana jest w radiobiologii zależność (prawo Bergootc-Tribondcau), według której nrajłnoić Komórtk na promieniowanie jest proporcjonalna do ich air\wnoici proUferocyjnej

Miarą wrażliwości populacji komórek (i organizmów) na promieniowanie jest odwrotnoić dawki D,> lo jest dawki, która zmniejsza liczebność populacji do <D7 wartości początkowej. Wyznacza się ją doświadczalnie z zależności efekt (praży-walnośćl - dawka pochłonięta, po określonym czane po napromieniowaniu (na przykład 30 dni). Tego rodzaju zależność jest pokazana jakościowo na rycinie 22.16; krzywa I odpowiada napromieniowaniu promieniowaniem o duZej gęstości jonizacji (promieniowanie protonowe, promieniowanie alfa), krzywa 2 - promieniowaniu o małej gęstości jonizacji (promieniowanie rentgenowskie, promieniowanie gamma).

Ryc. 22.1ÓL Krzywa eśckl-dawka dla populacji t*oJogic/nr> HtNę - ocnunci liczby członków N populacji zachowujących aktywność biologic/isj do liczby .V_c naprarmemowanych członków popjUcn

Wyjaśnienie przebiegu tych krzywych daje teoria tarczy iirafled). Przyjmuje się manowKK. że w żywym układzie (komórce) znajduje się jedna łub kilka wraźli wych przestrzeni - „tarcz", których trafienie wywołuje efekt popromienny; liczba n wyznaczona przez ekstrapolację krzywej 2 może wyrażać liczbę tarcz Mimo nagromadzenia znacznego materiału doświadczalnego natura tych tarcz nie została rozstrzygnięta

714

724