Teorio i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
a podstawą opodatkowania ma charakter przejściowy i wynika z obowiązującej w ustawie o rachunkowości zasady współmierności kosztów i przychodów. Zasada ta nie zawsze jest uznawana w przepisach podatkowych, w których preferuje się często zasadę kasową. W tym wypadku istotny jest moment otrzymania przychodu lub poniesienia kosztu w dwóch aktach normatywnych, a więc ustawie o rachunkowości i ustawie o podatku dochodowym. Skutki różnic przejściowych występują więc nic tylko w roku, w którym powstały, ale też w latach następnych.93
Zgodnie z MSR 12 § 5 różnice przejściowe są to różnice między wartością bilansową danego składnika aktywów lub pasywów jednostki gospodarczej, a jego wartością podatkową.94 Różnice przejściowe mogą być:
dodatnie, powodujące powstanie kwot do opodatkowania w przyszłych okresach, gdy wartość bilansowa składników aktywów łub pasywów zostanie zrealizowana lub rozliczona,
- ujemne, powodujące powstanie kwot podlegających odliczeniu podatkowemu w przyszłych okresach, gdy wartość bilansowa składników aktywów lub pasywów zostanie zrealizowana lub rozliczona.
Znajomość istniejących różnic między wynikiem brutto a podstawą opodatkowania stanowi bardzo ważną informację w ocenie nie tylko obecnych wyników finansowych i źródeł ich osiągania, ale też i przyszłych, jeżeli różnice te mają charakter przejściowy.
Punktem wyjścia do oceny polityki podatkowej może być efektywna stopa opodatkowania. Obliczana jest ona jako relacja obciążenia z tytułu podatku dochodowego do zysku brutto, co przedstawia wzór:
obciążenia z tytułu podatku dochodowego ^ ^ ^ zysk brutto
Ustalona w powyższy sposób efektywna stopa podatkowa porównywana jest z obowiązującą stopą w danym okresie. Jeżeli przyjmuje ona
93 M. Sierpińska, Polityka dywidend w spółkach kapitałowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków 1999, s. 20.
91 Wartość podatkowa aktywów jest kwotą wpływającą na pomniejszenie podstawy obliczania podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich korzyści ekonomicznych przez jednostkę. Natomiast wartość podatkowa pasywów jest ich wartością księgową pomniejszoną o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.
234