Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
Schemat 25. Podstawowy model analizy progowej zysku
Zmiany parametrów: cen, kosztów i ilości sprzedaży pozwalają na wariantowanie zysku i programu produkcji oraz analizę ex antę. Powodują one przesunięcia prostych na wykresie i prowadzą do wyznaczenia punktów progowych przy innym poziomie wielkości produkcji i sprzedaży. Alternatywy punktu progowego pokazują punkty P2, P, i P4.
Tradycyjnemu modelowi analizy progowej stawiany jest zarzut, że w sposób zbyt uproszczony zakłada stały charakter cen i kosztów zmiennych wobec wzrostu produkcji i sprzedaży. Założenie to można urealnić przyjmując wzajemną zależność cen rynkowych od wielkości sprzedaży oraz wzrost kosztów zmiennych wraz z osiągnięciem produkcji zbliżonej do granic zdolności produkcyjnej, co może wynikać między innymi z większego zużycia maszyn i urządzeń lub pracy w godzinach nadliczbowych. Przy takiej modyfikacji zmienia się przebieg krzywych kosztów i przychodów, które przyjmują charakter nieliniowy. Fakt ten nie ma większego wpływu na wartość poznawczą analizy progowej.
Główną zaletą analizy progowej jest możliwość wariantowej oceny wielkości zysku oraz parametrów gwarantujących uzyskanie zaplanowanego poziomu rentowności. Pozwala ona również na określenie warunków niezbędnych dla stabilności zysku w krótkich przedziałach czasowych. Dokładna znajomość tej problematyki ma pośrednio duże znaczenie dla oceny sytuacji finansowej firmy, zapotrzebowania na kredyt oraz możliwości spłaty już zaciągniętego długu. Stanowi ona także ważny instrument analityczny przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, któ-
358