atlas rehabilitacji ruchowej (176)

Rozdział 4/7 Niestabilność stawu barkowego

barku, a w szczególności mięśnie stożka rotatorów. Wykonuje się ćwiczenia izometryczne rotatorów oraz mięśni stabilizujących łopatki. Ćwiczenia wzmacniające, dla bezpieczeństwa, najlepiej jest wykonywać z ugiętym stawem łokciowym (krótsza dźwignia). Szczególnie przydatne w tej fazie są ćwiczenia z taśmami elastycznymi (Theraband itp.), ćwiczenia w tzw. łańcuchach zamkniętych (ćwiczenie podporów, naciskanie na poduszkę, ścianę itd.) oraz ćwiczenia PNF (trening nerwowo-mięśniowy) z fizjoterapeutą.

W fazie trzeciej (tygodnie 4-8) należy stopniowo zwiększać zakres ruchu zgięcia w stawie barkowym, lecz niekoniecznie w pełnym zakresie ruchu. Zakres ruchu rotacji należy pozostawić na poziomie 45°, lecz wykonywanych w niewielkim (45°) odwiedzeniu stawu ramiennego. Dalsze wzmacnianie mięśni stożka rotatorów oraz stabilizatorów łopatki. Oprócz ćwiczeń z taśmami elastycznymi wprowadza się stopniowo ostrożne ćwiczenia z hantlami (ciężarki). Nadal unikać należy wyprostu w stawie ramiennym.

W tygodniach 8-12 (faza IV) należy odbudować pełny zakres ruchu w stawie barkowym, włączając unikany do tej pory wyprost stawu ramiennego. Obowiązuje ciągła, stopniowa poprawa siły, wytrzymałości i koordynacji mięśni stożka rotatorów oraz stabilizatorów łopatki.

Tygodnie 12-16 (faza V) powinny cechować się uzyskaniem bezbolesnego, pełnego zakresu ruchu we wszystkich kierunkach (do tego czasu niewielki ból był dopuszczalny w określonych zakresach ruchu). Brak objawów niestabilności. Odbudowanie 80% prawidłowej (pożądanej) siły mięśniowej. Trening tzw. pliometrycz-ny - rzuty, łapanie piłeczki, odbijanie piłki o ścianę itp.

Jeżeli po 4 miesiącach właściwej rehabilitacji ruchowej nie dochodzi do poprawy stabilności barku, rozważyć można leczenie operacyjne. Za nawrotową niestabilność uznaje się minimum 3 epizody w roku. Wskazaniem do operacji bywa często niestabilność u młodej osoby, zwłaszcza u sportowców, którzy chca„ kontynuować uprawianie sportu. Klasycznie stosowane unieruchomienie po nastawieniu zwichnięcia nie gwarantuje prawidłowego wygojenia struktur stabilizujących i wówczas rozwija się nawykowa niestabilność barku powodująca powtarzające się zwichnięcia. Zwichnięcia te powodują niszczenie chrzęstnych powierzchni stawu, wgniecenia panewki i głowy kości ramiennej, prowadząc w szybkim tempie do choroby zwyrodnieniowej stawu łopatkowo-ramiennego. Wczesne przywrócenie stosunków anatomicznych uszkodzonych struktur więzadłowo-torebkowych chroni staw przed niestabilnością i wtórnym zwyrodnieniem. Obecnie światowy standard chirurgii stawu barkowego to technika artroskopowa, która umożliwia dokładne i pełne zbadanie struktur stawu oraz wykonanie niezbędnej operacji

Strona 4