atlas rehabilitacji ruchowej (350)

Rozdział 8/2.1 Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu łąkotki stawu kolanowego

Rehabilitacja pooperacyjna

Postępowanie usprawniające po operacji łąkotki obejmuje dwa główne etapy rehabilitacji: wczesny okres pooperacyjny związany z rehabilitacją w warunkach szpitalnych i okres późny związany z rehabilitacją w warunkach domowych lub w razie potrzeby w przychodni albo gabinecie rehabilitacji. Program usprawniania jest zróżnicowany i uzależniony głównie od rodzaju i stopnia uszkodzenia stawu oraz rodzaju wykonanego zabiegu operacyjnego. Najszybciej powraca się do pełnej aktywności fizycznej po zamkniętej meniscektomii (3-4 tygodnie od zabiegu), natomiast najdłużej po zeszyciu łąkotki - 3-5 miesięcy. Obecnie dąży się do maksymalnego skrócenia czasu unieruchomienia stawu. Duży wpływ na szybki powrót do aktywności po operacji ma wdrożenie rehabilitacji jeszcze przed operacją. Generalnie celem rehabilitacji po operacyjnym leczeniu łąkotek stawu kolanowego jest:

■    przywrócenie (utrzymanie) pełnego zakresu ruchu stawu,

w. **'-****.■    costby^P-wa.

■    poprawa koordynacji ruchowej kończyny dolnej,

■    przywrócenie wszystkich ruchów funkcjonalnych nóg oraz całego narządu ruchu (chód, bieg itp.),

■    wzmocnienie czucia głębokiego stawu, czyli tzw. proprio-cepcja, co jest niezwykle istotnym elementem odzyskania pewności, zaufania do stawu, szczególnie podczas pełnego obciążania nogi, schodzeniu po schodach itp.

Zarówno wczesne, jak i późne postępowanie pooperacyjne powinno być koordynowane przez lekarza prowadzącego, najlepiej tego samego, który wykonywał operację. Obecnie ze względu na małą inwazyjność zabiegów chirurgicznych coraz częściej rezygnuje się z całkowitego unieruchomienia kolana po operacji na rzecz natychmiastowego (w tym samym dniu) uruchamiania. Jednak w razie konieczności i wskazań lekarza stosuje się w niektórych przypadkach okresowe unieruchomienia za pomocą tylnej szyny gipsowej, tutora, opasek elastycznych, rzadziej pełnym gipsem udowym. Jednak pomimo unieruchomienia zazwyczaj wskazane są ćwiczenia unieruchomionej kończyny. Nawet w opatrunku gipsowym należy wykonywać napięcia izometryczne mięśni uda (głównie mięśnia czworogłowego uda), w czym pomaga podciąganie do góry wolnej od opatrunku stopy. Ćwiczenie takie wykonuje się obowiązkowo i systematycznie, co 2-3 godziny. Za każdym razem pacjent powinien wykonywać 2-3 serie po 10-30 napięć znajdujących się pod opatrunkiem (unieruchomieniem) mięśni. Czas pojedynczego napięcie powinien wynosić 5-10 sekund, z obowiązkowym po napięciu odpoczynkiem (rozluźnienie mięśnia) trwającym 5-15 sekund.