CCF20100206096

Cytologia i Histologia

przepuszczalną dla wody i soli mineralnych, ponieważ roślina czerpie te składniki właśnie z gleby. Jednak ułatwienie dyfuzji to za mało — należy zwiększyć powierzchnię wchłaniania. Dlatego część komórek epiblemy posiada włośniki. protoplazmatyczne, paluszkowate wypustki skierowane w głąb środowiska glebowego. Zwiększają one wielokrotnie powierzchnię, którą korzeń pobiera wodę i sole mineralne (jest to sposób na ominięcie praw dyfuzji

miazga korkotwórcza (fellogen) i felloderma. Peryderma ma zwarty układ komórek. Jednak w pewnych, niewielkich obszarach mogą tworzyć się liczne przestwór)' międzykomórkowe, umożliwiające wymianę gazową. Są to przetchlinki będące pęknięciami w korku, powstałymi na skutek lokalnej, wzmożonej aktywności miazgi korkorodnej (por. Ryc. 56 A). Starsze warstwy komórek odsuwane od fellogenu obumierają i często ulegają złuszczeniu. Komórki korka cechuje odkładanie suberyny na powierzchni ścian pierwotnych (przypominam, że jest to suberynizacja). Dzięki temu korek jest nieprzenikliwy dla wody, jego ściany są sztywne i trudne do pokonania przez pasożyty. Komórki korka mogą zawierać substancje garbnikowe. Zwykle nadają one korze drzew ciemne zabarwienie, ale np. betulina występująca u brzozy ma barwę białą (chyba widziałeś kiedyś pień brzozy?). W sumie jest to więc wielokomórkowa, obumierająca warstwa ochronna starszych pędów i korzeni roślin wieloletnich;

3. Tkanka wzmacniająca — (por. Ryc. 58) powstała zapewne z parenchymy. Rozbudowa powierzchni asymilacyjnej w warunkach grawitacji wymagała wzmocnienia konstrukcji rośliny. W klasycznej postaci pojawia się dopiero u naczyniowych. Cechuje ją zwarty' układ komórek o grubych i silnych ścianach. Dzieli sieją na:

A) kolenchymę (zwarcicę), której komórki są żywe (czasem nawet posiadają chloroplasty i mogą fotosyntetyzować). Ściany komórek tej tkanki są grube, stosunkowo elastyczne, lecz niezdrewniałe (ściślej mówiąc, są celulozowe). Zgrubienia pozwalają podzielić kolenchymę na dwa zasadnicze typy:

a)    kątową — zgrubienia występują w kątach komórek, np. w ogonkach liściowych;

b)    płatową — zgrubienia występują w ścianach równoległych do powierzchni organu, np. w

liściach;

Ryc. 58.

Tkanka wzmacniająca —przekrój poprzeczny i podłużny (A — ko-lenchyma kątowa, B — kolenchy-mapłatowa, C — sklerenchyma).

100