CCI20120409005

Hieronim (Jarosz) Morsztyn

VANITAS VANITATUM ET OMNIA VANITAS

Oj, nie maszci na świecie nic zdradnym trwałego, Wszelka rzecz bywszy ginie, śmierć koniec wszystkiego, Więc i czas odmienności tysiąc z sobą rodzi,

Z których tysiąc frasunków na człeka przychodzi.

Noc i dzień prędko bieży, a śmierć następuje,

Za tą ostatni termin, niech się, kto chce, czuje.

Świat, szatan, własne ciało bitwę z człekiem wiedzie,

A jakoż tu nie upaść, któż przezpieczen będzie. ^21,0 Mądrość jest nad wszystkimi zgoła mądrościami Pomnieć na nieuchronną pogonią za nami Śmierci nieubłaganej, która swe wyroki Miece na wszytek naród ludzki bez odwłoki.

Bo po śmierci on, co tu przed nim więc padano    ³⁵⁶

I niskie mu ukłony z bojażnią działano,

Z rozkwitłej krasy swojej będąc zgołocony,

Zostaje w trupią brzydkość strasznie odmieniony.

A za one pałace wzgórę wywiedzione I pokoje marmurem fladrowym sadzone,    ³⁵ⁿ

Z kilku tarcic ma w sobie trunna ono ciało,

Które na świecie gmachów dość kosztownych miało. Miasto sług, których wielkie stawały gromady,

Będzie orszak z rozlicznej gadziny szkarady.

Robak, wąż i jaszczurka pastwią się zgniłego    ³⁵⁵

Członki ciała, niestetyż, na cześć świata tego.

Nuż za one pieszczone ze złota bławaty,

Za drogotkany ubiór, za rozkoszne szaty Sprośna będzie na ciele leżeć gnoju szmata.

Ach, ach, świecie nieświetny taż twoja zapłata! ³⁰⁰ Marność jest tego świata smak nad marnościami,

Ze wszytkimi swoimi pompy rozkoszami.

A przecię ludzi młodych na jego tak wiele Krótkie radości każe i hardzie, i śmiele.

NON LICET PT.US EFFERRE, QUAM 1NTUL.EKIS

Seneca, Episi. 102

Nago człek na świat idzie, w grzechu i boleści Matka go własna rodzi, za on szwank niewieści Z płaczem na świat wychodzi, z praczem schodzi z niego.

Nie wniósł nic, nie bierze też stąd z sobą niczego. Nędza, kłopot, choroby, skwierk zimie i lecie,    ¹⁵

Wszystka zdobycz ludzkiego żywota na świecie.

NA TOŻ

Fontany, wirydarze. wonnobujne sady,

Marmurowe pałace, wesołe biesiady,

Drogi pokój, dostatek potraw, świetna szata,

Miękkie łoże. orszak sług, w szczęściu młode lata Nietrwałe to marności, bo ich człek odbleży    ^r>

Nago, gdy nieodwłocznej czas go śmierci zbieży.

I dumy się jako dym niepłodne rozwieją.

Kiedy się nam pożegnać śmierć każe z nadzieją.

Jako paw, gdy pozorny swój ogon rozwinie,

Pyszni się w ślicznym pierzu, a wnet go ominie ¹⁰ Buta, skoro na nogi spojrzy ubrudzone,

Tak świat fraszka, kto spomni na to, że stworzone Z ziemie ciało w proch się zaś obróci, a w grobie Będzie strawą robactwa. Jako tu kto sobie Pościele na tym świecie, tak się wyśpi zgoła    ¹⁵

Tam, gdzie go hiehamowne śmierci stawią koła. lizekł ktoś: „Boże igrzysko jest człek.” I prawdziwie,

Bo się ni nacz nie zejdzie, prócz na śmiech, kto żywię. Jesteśmy jakby na grę persony ubrane r odprawujemy z laty żarty łzy oblane. l.ocz skoro nam cielesną czas zerwie maszkarę,

Kto żyjąc śmiechy stroił, ten bolesną karę Po śmierci odnieść musi, a kto tu wylewał bzy za grzechy na ziemi, będzie w niebie śpiewał.

CZAS

Wszystko idzie za czasem,

Jam żyw a śmierć za pasem.

241

Ul 1'occl baroku, t. I