Opublikowane: 2007-72-0* w openmedica.pt
S艂owa kluczowe:
Dziedzina : farmakologia
Wst臋p
Amiodaron jest skutecznym lekiem antyarytmicznym o ugruntowanej pozycji. Jednak do艣wiadczenia z nim zwi膮zane upowa偶niaj膮 nas, by do tej beczki miodu doda膰 艂y偶k臋 dziegciu. Mam tu oczywi艣cie na my艣li dzia艂ania niepo偶膮dane tego leku, mi臋dzy innymi zwi膮zane z zaburzeniami funkcji tarczycy. Sta艂y si臋 one bod藕cem do poszukiwania jego analog贸w pozbawionych niekorzystnych dzia艂a艅 ubocznych.
W ten spos贸b dosz艂o do opracowania nowego leku antyarytmicznego - dronedaronu. Jest on pochodn膮 benzofuranu, kt贸ra, w odr贸偶nieniu od swego 鈥瀞tarszego brata", ma budow臋 chemiczn膮 nie zawieraj膮c膮 w swej cz膮steczce atomu jodu, a tak偶e charakteryzuje si臋 mniejsz膮 lipofilno艣ci膮 [1 ]. Ponadto, lek ten ma znacznie kr贸tszy okres po艂owicznej eliminacji (1-2 dni w por贸wnaniu do 30-55 dni amiodaronu) [2]. Wszystkie te czynniki maj膮 okre艣lone implikacje kliniczne, przejawiaj膮ce si臋 mniejszym odsetkiem dzia艂a艅 niepo偶膮danych, m.in. zwi膮zanych z gruczo艂em tarczowym.
Na chwil臋 obecn膮 dronedaron jest na etapie bada艅 klinicznych. W niniejszym artykule chcia艂bym dokona膰 przegl膮du aktualnego stanu wiedzy na temat tego leku.
Badania wykaza艂y, 偶e dronedaron charakteryzuje si臋 aktywno艣ci膮 charakterystyczn膮 dla ka偶dej z grup lek贸w w klasyfikacji Vaughana-Williamsa [3]. Lek ten wp艂ywa na kana艂y potasowe, co jest typow膮 cech膮 prezentowan膮 przez leki nale偶膮ce do klasy III. Dodatkowo, wp艂ywa tak偶e na kana艂y sodowe (klasa IB), wykazuje dzia艂anie antyadrenergiczne (klasa II) oraz antagonistyczne wzgl臋dem kana艂贸w wapniowych (klasa IV). Wyd艂u偶a czas trwania potencja艂u czynno艣ciowego zar贸wno w przedsionkach, jak i komorach. W badaniach na zwierz臋tach wykazano, 偶e dotyczy to zw艂aszcza p贸藕nej fazy repolaryzacji [4].
Na chwil臋 obecn膮 dysponujemy wynikami kilku bada艅 oceniaj膮cych skuteczno艣膰 dronedaronu. Jednym z pierwszych by艂o badanie DAFNE (Dronedarone Atrial FibrillatioN study after Electrical Cardioversion) [1]. By艂o to prospektywne badanie z podw贸jnie 艣lep膮 pr贸b膮, kontrolowane placebo, w kt贸rym za g艂贸wny cel postawiono sobie okre艣lenie w艂a艣ciwej dawki dronedaronu w zapobieganiu nawrotom migotania przedsionk贸w (AF) po skutecznej kardiowersji. W badaniu uczestniczy艂o 270 pacjent贸w, kt贸rzy podzieleni zostali na grupy otrzymuj膮ce odpowiednio: 2 x 400 mg, 2 x 600 mg, 2 x 800 mg oraz placebo. Obserwacja trwa艂a 6 miesi臋cy a pierwszorz臋dowym punktem ko艅cowym by艂 czas od skutecznej kardiowersji do nawrotu AF. W grupach otrzymuj膮cych dronedaron mediana czasu do nawrotu arytmii wynosi艂a 59,9 dni w por贸wnaniu z 5,3 dnia w grupie otrzymuj膮cej placebo. Wy偶sze dawki nie by艂y bardziej skuteczne i wi膮za艂y si臋 z cz臋stszym wyst臋powaniem objaw贸w ze strony przewodu pokarmowego. Dawka 2 x 400 mg by艂a dobrze tolerowana i nie wi膮za艂a si臋 ze wzrostem cz臋sto艣ci dzia艂a艅 niepo偶膮danych w por贸wnaniu do grupy kontrolnej. Wyd艂u偶enie QT wyst膮pi艂o jedynie w grupie otrzymuj膮cej 1600 mg dronedaronu na dob臋. Nie zanotowano toksycznego wp艂ywu tego leku na oczy, gruczo艂 tarczowy czy p艂uca. Podsumowuj膮c, mo偶na powiedzie膰, 偶e dronedaron w dawce 800 mg na dob臋 okaza艂 si臋 by膰 skutecznym lekiem w zapobieganiu nawrotom AF po skutecznej kardiowersji, przy jednocze艣nie bardzo korzystnym profilu dzia艂a艅 niepo偶膮danych.
Powy偶sze dane zosta艂y potwierdzone w tak偶e w badaniach ADONIS (American-African trial with DrONedarone In atrial fibrillation or flatter for the maintance of Sinus rhytm) oraz EURIDIS (EURopean trial In atrial fibrillation or atrial flutter patients receiving Dronedarone for the maintenance of Sinus rhytm) [5]. W pierwszym z nich wykazano zmniejszenie nawrot贸w AF w ci膮gu 12 miesi臋cy o 28%, w drugim za艣 o 22%. W badaniu ADONIS pod wp艂ywem dronedaronu czas do wyst膮pienia napadu AF/trzepotania przedsionk贸w uleg艂 ok. 3-krotnemu wyd艂u偶eniu, w badaniu EURIDIS za艣 2-3 krotnemu. Nieco gorsze wyniki w tym zakresie w por贸wnaniu do badania DAFNE wynikaj膮 prawdopodobnie z d艂u偶szego czasu obserwacji oraz nieco innej charakterystyki grupy badanej. Odnotowania wymaga tak偶e fakt, 偶e w obu wy偶ej wymienionych badaniach, podobnie jak w badaniu EROTA [6] wykazano skuteczno艣膰 dronedaronu w zwalnianiu rytmu kom贸r u pacjent贸w z AF i trzepotaniem przedsionk贸w.
Kolejnym badaniem, tym razem oceniaj膮cym skuteczno艣膰 dronedaronu u pacjent贸w z dysfunkcj膮 komory lewej, by艂o badanie ANDROMEDA (Antiarrhytmic trial with Dronedarone in Moderate to severe CHF Evaluating morbidity Decrease) [6]. Z艂o偶onym punktem ko艅cowym by艂y umieralno艣膰 oraz cz臋sto艣膰 hospitalizacji z powodu niewydolno艣ci serca (CHF). Badanie to zosta艂o przedwcze艣nie przerwane z powodu wy偶szej umieralno艣ci z przyczyn pozasercowych (g艂贸wnie w wyniku progresji niewydolno艣ci nerek) w grupie otrzymuj膮cej badany lek.
Podsumowanie
Dotychczasowe badania nad dronedaronem odpowiedzia艂y na cz臋艣膰 pyta艅 dotycz膮cych jego skuteczno艣ci oraz bezpiecze艅stwa. Do niew膮tpliwych zalet tego leku nale偶y zaliczy膰 bardzo korzystny profil dzia艂a艅 niepo偶膮danych. W odr贸偶nieniu od amiodaronu, jego stosowanie nie wi膮za艂o si臋 zaburzeniami funkcji gruczo艂u tarczowego. Ponadto, przeprowadzone do tej pory badania potwierdzi艂y skuteczno艣膰 dronedaronu w zapobieganiu nawrotom AF oraz w zwalnianiu rytmu kom贸r w grupie chorych z t膮 najcz臋艣ciej wyst臋puj膮c膮 w praktyce klinicznej arytmi膮. Niestety cz臋艣膰 pyta艅 pozostaje nadal bez odpowiedzi. Zw艂aszcza je艣li chodzi o zastosowanie dronedaronu u pacjent贸w z CHF, kt贸rzy nie byli w艂膮czani do badania ADONIS oraz EURIDIS. Z kolei przerwane przedwcze艣nie badanie ANDROMEDA nakazuje daleko id膮c膮 ostro偶no艣膰 w tej grupie chorych. Na uwag臋 zas艂uguje tak偶e fakt, i偶 w wy偶ej wymienionych badaniach dronedaron por贸wnywany by艂 z placebo. Istotnym wi臋c by艂oby por贸wnanie tego leku z jego 鈥瀞tarszym bratem" amiodaronem.
Ajtor: lekarz Micha艂 M. Kuzemczak Opublikowany: 2007-12-01