DSC03017

34 L Wiadomości wstępne

wyrasta na zewnątrz. Różni się tym zasadniczo od przedrośia paprotników, które w pewnym momencie wypada (wysiewa się) z megasporangium, a później wyrasta ze sporodermy. Takie młode, pozbawione osłony przedrośie jest bezpośrednio narażone na szkodliwe lub niesprzyjające warunki otoczenia.

Rys. 13. Cykl rozmnażania io»ny (Pinia): A, B — mery*tematyczne wierzchołki w początkach różnicowania się szyszek; A — żeńskiej, B — męskiej; C — zalążek z mcjocytem; D — mikrosporangium z ziarnami pyłku; E — zapylony zalążek z tetradą megaspor; P — zapłodnienie dwu archegoniów w gametoiłcie żeńskim; G — dwie zygoty; H — z dwu prazurodków po rozszczepieniu rozwijają się po cztery zarodki; I —nasienie z gotowym zarodkiem (Francinł 1958, zmienione)

Natomiast przedrośie nagozaląźkowych ciągle chronią przed wysychaniem i uszkodzeniem tkanki osłonki, a u wielu gatunków po zapyleniu dodatkowo bardzo mocne łuski szyszek,

Przedrośie nagozaląźkowych nic jest zdolne w naturze do samodzielnego życia poza organizmem macierzystym, prawdopodobnie utraciło tę właściwość na rzecz dokładniejszego przystosowania do dwu głównych zadaó:

rozwinięcia archegoniów, a potem do wy karmienia zarodka. Utrata samodzielności jest tylko oględna, ponieważ wyizolowane przedrośle iwAh hodować in vitro; jednak rozwój wtedy przebiega inaczej.

Rozwój gametofitn. W początkowej fazie rozwoju gametofitu żeńskiego jądra komórkowe dzieląlię syn chromali ie~hib 'prawie synchronicznie. Po mitozach jednak me zakładają się ścianyTcómórkówe i miody gametofit jest ' prz^ pewierT czas^Jcomórką ż wieloma swobodnymi jądrami. Liczba synchronicznych cykli mitoz jest w przybliżeniu typowa dla gatunku, ale nie ma związku ż jego pozycją systematyczną, jak wynika z wykazu. Widać jedynie, źe najwięcej cykli swobodnych mitoz odbywa się w przedrośJu prymitywnego gatunku Gińkgo biloba.

Liczba cykli swobodnych mitoz i teoretyczna liczba jąder komórkowych w końcu stadium jądrowego w gameto/itach żeńskich (Favre-Duchartrc 1970) wynosi:

2** « 4096

Araucaria araucana (lub 2¹¹) Biota oruntalu Cephalotaxus drupacea Cupressus semperoirens

2* — 256 Ephedra Joliota Ephcdra tńfurcata Phyllocladus sp. Taxus baccata Torreya cuspidala Tomy a laxifolia Widdringtonia sp.

2** — 2048 Araucaria brasiliensis Cupressus ftaubris Gtutum ula Juniperus cotnmunis Seąuaiadendron giganUum

2* - 512 Gnetum ąfricanum Gtutum gnemonoitUs Gnetum Uptostachyum Gtutum mollucense

V — 1024 Ephedra dislachya Dioon odule Macrozamut fraseri Macrozamia reuUci Microtycas caloconus Pinu* rouburghii Piwu slrobus Welwitsehia mirabilu

2^U m, 0192 Ginkgtt Męka

Po    ^u, °b^c,u swobodnych mitoz wieJojądrowe (cenocytyczne)

przcHroilc dzieli się na jednojądrowe komórki. Nb które z nich rozrzucone w powierzchniowej warstwie przed ro* Ja rozwijają się następnie w *rcttrgemim. Najwięcej gatunków ma archegoriia po mikropylamej stroni* przrdrołia. Każde archegonium powstaje w wyniku podziałów komórki inadiingM i jej potomnych komórek. Liczba podziałów ]*• .i nirwirlk^ i dUi^-fo unUerg_tm(_m są mniej lub bardziej zredukowane w sposób typowy dla gmiiwku. U _r,i_r. których rodzajów (Gnetum i wUlw^tdcMa) ai • begonia w ogóle tlę nie różnicoŁm a żeńskie gamety (komórki jajowe) wyodrębniają *»c br*p»drediMo y ui,|„. jądrowego gametofitu. M*»żnH to uznać za najdalej posunięty u wych typ przyspieszenia rozwoju- neotenię, gamety «ą i* m wyf%*«i> rżane przez organizm, w którym nie zdążyły się rozwinąć dtĄrtmU rozmnażania płciowego.