DSCF6280

także znaczne ilaści różnych witamin (A, D. E. K. B) i mikroelementów Wszech*^ ne znaczenie przemysłowe ma występujący w ścianach komórkowych brunatnie ||r

alginowy i jego sole - algmiany. Służą one do sporządzania substancji impregmńte? tkaniny oraz używane są w przemyśle spożywczym, papierniczym, kosmctyc/i^^-' farbiarskim i fotograficznym.

01. Czym wyróżniają się komórki i pluchy brunatnie? 2; Jakie są rodzaje przemiany pokoleń u brunatnie? 3. Jakie substancje użytkowe zawierają brunatnice?

6. GROMADA: Rhodophyta - krasnorosty

Gromada krasnorostów obejmuje około 5000 gatunków występujących pr/cj, wszystkim w środowisku morskim tworzących barwne podwodne łąki; gatunki mor. skic przedstawiono na rys. 187. Tylko około 200 gatunków żyje w wodach słodkich Są to organizmy nitkowate lub plechowatc o skomplikowanej niejednokrotnie budo. wie. wyjątkowo jednokomórkowe. W porównaniu z brunatnicami, krasnorosty nigdy nie osiągają tak wielkich rozmiarów, długość kilku decymetrów jest rzadko spotykaną maksymalną wielkością ich plech. Komórki podobnie jak u brunatnie otoczone są dwu. warstwową ścianą: wewnętrzną celulozową, zewnętrzną pektynową.

Krasnorosty mają barwę czerwoną w różnych odcieniach - do fioletowej i do nic-bieskozielonej dzięki obecności w chroraatoforach oprócz chlorofilu a i d (chlorofil rf tylko u tych glonów), żółtej luteiny oraz dwóch barwników fikobilinowych - czerwo. nej fikoerytryny. niebieskiej fikocyjaniny. Czerwone zabarwienie ułatwia tym rośli-nom wykorzystywanie zielonych promieni świetlnych, które docierają przez warstwy wody do znacznych głębokości (ponad 100 m), podczas gdy rośliny zielone wykorzy. stują głównie promienie czerwone i niebieskie, które wygasają w miarę wzrastania głębokości. Produktem asymilacji krasnorostów jest olej i skrobia krasnorostowa. przyj, mająca pod wpływem jodu zabarwienie wiśniowo-czerwone.

Chromatofory krasnorostów gwiazdkowate lub płytkowate położone centralnie lub przyściennie wykazują bardzo prostą budowę niespotykaną u żadnej innej gromady eukariotycznych glonów. Ich tylakoidy nie grupują się, lecz występują pojedynczo nawiązując do układu błon lamellamych w chromatoplazmie sinic. Podobieństwo to potęguje obecność fikobilisomów - charakterystycznych ciałek przytwierdzonych do tylakoidów zawierających barwniki fikobilinowe.

Cechą charakterystyczną, wyróżniającą krasnorosty od innych glonów, jest to. że komórki rozrodcze, zarówno zarodniki, jak i gamety, są zawsze nieruchome i pozbawione wici. Nieruchliwa gameta męska zwana ciałem plemnikowym - sperma-cjum, dzięki ruchowi wody przenoszona jest do gametangium żeńskiego, plodnicy. gdzie zespala się z jądrem jaja. Krasnorosty, na których odkładają się związki wapnia, mają doniosłe znaczenie skałotwórcze. Piechy skalinki Lithothamnion sp., koralki Co-rallina sp. i innych krasnorostów skałotwórczych, tworzą często barwne trotuary wokół wysp mórz ciepłych.

Liczne krasnorosty mają bezpośrednie znaczenie użytkowe. Szkarłatnica PorphjłĄ$ sp. jest uprawiana na Dalekim Wschodzie, jako roślina jadalna, a produkt spożywczy znany jest pod lokalna nazwą jiorf’. Podwodne rolnictwo rozwija się najbardziej na wybrzeżach morskich Japonii. Z wielu krasnorostów, np. gigartyny Gigarlina sp., gala-retówki Gelidium sp., widlika Furcellaria sp., liściaka Phyllophora sp. i innych oltzy-' muje się tzw. agar-agar oraz karagen. Substancje te, o właściwościach żelujących.

uzyskiwane ze ścian komórek krasnorostów. znajdują zastosowanie w medycynie krobiologii. jako pożywka w kulturach bakterii, grzybów i glonów, * także $ą cennym surowcem w różnych gałęziach przemysłu, m.in. w farmaceutycznym i spoży wc/wn

Rys. 18' Krasnorosty A - gigartyna Gigartimimtimilhva: B wxlłA AmImi fainpT ( kwika Cm+ lim granifera: D liściak Phyllophon memhranifoliu

1.    Czym różnią się krasnorosty od innych glonów?

2.    Jakie substancje użytkowe występują u krasnorostów? Podać przykłady.

7. GROMADA: Chlorophyta - zielenica

Zielenice to duża. licząca około 9000 gatunków grapa glonów różnorodnych pod względem budowy. Obejmują one zarówno mikroskopijne organizmy jądnókomór-kowe o postaci wiciowcowej, kapsalnej i knkainej. jak i wielokomórkowe aż do oka- 291