CCF20111206013 (Kopiowanie)

zyskały także znacznie większą rangę. Piłsudski dużą uwagę przywiązywał do fachowo prowadzonego przysposobienia wojskowego. Świadczyła

0    tym jego wypowiedź z 15 grudnia 1926 r. podczas obrad Komisji Budżetowej Sejmu, w której stwierdził: „Przysposobienie wojskowe jest bardzo pożądane, u nas jest ono oparte dotąd na pracy ochotniczej. Ja staram się rozszerzyć te próby znacznie dalej”¹. Jeszcze radykalniejsze rozwiązania ogłosił premier Kazimierz Bartcl i bliski współpracownik Piłsudskiego płk Adam Koc. Opowiadali się oni za powszechnym przeszkoleniem wojskowym wszystkich obywateli i udziałem w przyszłej wojnie całego narodu, a nie tylko armii. Były to poglądy radykalne, wykraczające poza możliwości ekonomiczne państwa.

3. Przysposobienie wojskowe i specjalistyczne

Nadanie przysposobieniu wojskowemu zorganizowanego charakteru nastąpiło w 1927 r., po utworzeniu Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Był to urząd państwowy podległy ministrowi spraw wojskowych. Jego agendy usytuowane zostały też w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Na szczeblu terenowym istniały wojewódzkie i powiatowe oraz miejskie komórki PUWFiPW.

13 grudnia 1927 r. wydana została „Instrukcja wyszkolenia oddziałów przysposobienia wojskowego”, która definiowała cele i zakres prowadzonej działalności. Stwierdzono, iż służba wojskowa obywateli poza ramami sił zbrojnych obejmuje: wychowanie wojskowe, wychowanie fizyczne i wyszkolenie wojskowe².

Przysposobienie wojskowe prowadzono w grupach:

•    młodzieży szkolnej

•    młodzieży akademickiej;

•    młodzieży pozaszkolnej;

•    rezerwistów;

•    kobiet.

Sprecyzowane zostały następujące działy prowadzonej działalności:

•    wychowanie obywatelskie;

•    wychowanie wojskowe;

•    wychowanie fizyczne;

•    wyszkolenie wojskowe.

W wychowaniu obywatelskim zamierzano dążyć do podniesienia na wyższy poziom uświadomienia narodowego i państwowego. Poprzez wychowanie wojskowe starano się wyrobić tężyznę fizyczną, moralną i dzielność, karność, posłuszeństwo dla rozkazu, prawość i inne cechy moralne.

Obok ogólnego przysposobienia wojskowego starano się także prowadzić specjalistyczne. Było to przysposobienie wojskowe:

•    lotnicze;

•    radiotelegrafistów;

•    narciarskie;

•    konne i inne.

PUWFiPW uwagę koncentrował na przysposobieniu wojskowym i to głównie młodzieży. Pozostawała jeszcze do wypełnienia sfera obejmująca pozostałe społeczeństwo. Zadania tego w części podjęły się organizacje społeczne i kombatanckie. Część z nich, jak Związek Strzelecki, czy powstała w 1928 r. Organizacja Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju, obok tego realizowała zadania także wobec młodzieży patronowanej przez PUWFiPW.

Szczególną aktywność przejawiał Związek Strzelecki, zwłaszcza wśród młodzieży wiejskiej. Korzystając ze szczególnie uprzywilejowanej pozycji stworzonej przez władze państwowe i wojskowe, otrzymując od nich liczne dotacje na akcje wychowania obywatelskiego i edukacji obronnej, prowadził je z dużym rozmachem. Panowała opinia, że „po 2-3 latach w «Strzelcu» (młodzież - L.W.) jest już nieźle przygotowana do odbycia służby wojskowej”¹⁷.

O ile Związek Strzelecki koncentrował swą uwagę na młodzieży męskiej, to OPKdOK obejmowała swym oddziaływaniem kobiety. W działalności wychowawczej za zadanie priorytetowe uznano uświadomienie ideowe kobiet. Organizacyjnie praca ta prowadzona była w:

•    drużynach wf obejmujących młodzież żeńską szkół powszechnych do 15 lat oraz starszą, rekrutującą się ze środowisk robotniczych, rzemieślniczych i wiejskich;

"J. Odziemkowski, Armia i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, Warszawa 1996, l. 108.

41

1

   Cyt. za J. Figat, op. cit., s. 48.

2

   T. Bólim, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja

1    kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych wiatach 1918-1939, Warszawa 1995. s. 197.