DSCN0608

252 6. Przekładnie zębate słoikowe

wych (rys. 6.9). Głowice nożowe obracają się w płaszczyznach odchylonych względem siebie pod kątem 2a + óe oraz wykonują wraz z obrabianym kołem ruchy obtaczania w płaszczyźnie pionowej. Dzięki dużej średnicy głowic obróbkę zębów przeprowadza się z posuwem wgłębnym, bez przemieszczania narzędzia wzdłuż obrabianego zęba. Prostoliniowe ostrza głowic, rozmieszczone na powierzchniach stożkowych S, obrabiają obydwa boki jednego wrębu, wcinając się na końcach zębów nieco głębiej w bok zęba niż pośrodku jego długości. Uzyskuje się dzięki temu zęby beczułkowane (patrz pkt. 6.1).

Koła stożkowe o zębach kołowych nacina się odtwarzając zazębienie obróbcze zębów płaskiego koła tworzącego z zębami koła obrabianego K„ (rys. 6.10). Funkcje wyobraźalnego koła tworzącego spełnia głowica nożowa G_n zamocowana numośrodowo na kołysce frezarki. Głowica nożowa obraca się dpkoła swej osi SR,, wykonując jednocześnie ruch posuwowy wynikający z powolnego obrotu wokół osi OR₂, będącej osią płaskiego koła tworzącego K^. Jednocześnie koło obrabiane K₀ wykonuje ruch dokoła osi OR₃, jaki powstałby w wyniku jego zazębiania się z obracającym się dokoła osi OR₂ płaskim kołem tworzącym K_v.

Obrabiane koło mocuje się tak, żeby tworząca stożka wrębów leżała w płaszczyźnie obrotu wierzchołków noży, a wierzchołek stożka podziałowego na osi obrotu kołyski frezarki OR₂. Noże obrabiające wrąb mają prostoliniowe ostrza tylko z jednej strony, wewnętrznej lub zewnętrznej, i są zamocowane w głowicy na przemian do obróbki prawej i lewej strony wrębu. Po obróbce jednego wrębu następuje odsunięcie' głowicy od obrabianego koła, obrot powrotny nołysKi i podział, czyli obrót obrabianego koła o 1 ząb, po czym rozpoczyna się obróbka kolejnego wrębu. Operacje te odbywają się automatycznie.

6.3. Zarys odniesienia

Zarys odniesienia uzębień kół stożkowych stanowi obrys zębów zębatki będącej rozwinięciem na płaszczyźnie zarysu płaskiego koła odniesienia, czyli tzw. zębatki pierścieniowej (rys. 6.11).

W przypadku zębów prostych zarys odniesienia określa się na stożku czołowym, a w przypadku zębów skośnych i krzywoliniowych — normalny zarys odniesienia — w przekroju normalnym.

Przy zarysie normalnym wysokości zębów są równe wysokościom zębów teoretycznego płaskiego koła odniesienia w przyjętym przekroju czołowym, a podziałkę i grubość zębów wyznacza się za pomocą wartości obwodowych tych parametrów oraz kąta pochylenia linii zęba. I tak na przykład, dla średniego normalnego zarysu odniesienia (w połowie szerokości wieńca zębatego związek między podziałką normalną a obwodową wyraża się wzorem:

Rys. 6.11. Kolo płaskie odniesienia. I - powierzchnia kulista (sfera), 2 - walec dopełniający kola płaskiego, 3- okrąg podziałowy koła płaskiego, 4 - czołowy zarys koła płaskiego, 5 - stożek dopełniający koła stożkowego zazębionego z płaskim kołem odniesienia

Pnm = P_IraCOS0_m,    (6.1)

gdzie p_am i p_tm są, odpowiednio, średnią podziaiką normalną i obwodową, a /ł_m jest średnim kątem pochylenia podziałowej linii zęba.

Jak już wspomniano, teoretycznie dokładne ewolwentowe zarysy czołowe zębów wyznacza ich ślad na powierzchni kulistej. Ponieważ powierzchnia kulista nie może być rozwinięta na płaszczyźnie, ze względów praktycznych zastosowano uproszczenie polegające na zastąpieniu sfery rozwijalnymi powierzchniami dopełniającymi powierzchni podziałowych: walcem dopełniającym koła płaskiego (rys. 6.11) i stożkiem dopełniającym koła stożkowego (rys. 6.11 i 6.12).

Rys. 6.12. Wymiary zębów koła stożkowego na rozwiniętej powierzchni stożka dopełniającego