DSCN0620

278 6. Przekładnie zębate stożkowe

przypadku ujemna składowa osiowa przy przełożeniach u ^ 1,6 nie występuje, a przy u < 1,6 oddziałuje na koło, które z reguły ma bardziej sztywne łożyskowanie niż zębnik.

Tablica 6.9. Wzory do wyznaczania sil osiowych i promieniowych w zazębieniu kól stożkowych o zębach skośnych i kołowych

Koło czynne	Siła osiowa i promieniowa
Kierunek linii zęba i kierunek obrotów
. Zgodne	kolo czynne ° F. f ■-(tgansin ó+sin Hmcos 6) COS Pm koło bierne F. =-(tg a. sin ó-sin/ł_ cos ó) cos pn
Niezgodne	kolo czynne F. =--—(tg a_ sin 6—sin pm cos S) cospa koło bierne Fm = —-^-(tg an sin ó+sin cos S) cos fim
Zgodne	koło czynne F, = —^-(tga„ cos 5 - sin /Jm sin S) ws Pm koło bierne F. = ———(tgan cos ó+sin Pm sin ó) cos fim .
Niezgodne	kolo czynne F, - —(tg a. cos ó+sin/L. sin ó) COS pm koło bierne F, - —(tg a. cos <5-sin/?m sin ó) cos pm

6.8. Obliczanie wytrzymałościowe uzębień kół stożkowych

Obliczenia wytrzymałościowe zębów kół stożkowych, zarówno ze względu na wytrzymałość zębów na złamanie, jak i na wytrzymałość stykową (pitting), przeprowadza się jak dla kół walcowych zastępczych o parametrach określonych w pkt. 6.6, według sposobów postępowania przedstawionych w rozdz. 3 i 5. Zależności te obowiązują jednak tylko dla uzębień kół stożkowych o znormalizowanym zarysie odniesienia według PN-78/M-88503 (patrz pkt. 6.3). Przy kołach o zębach skośnych lub krzywoliniowych o kącie pochylenia linii zęba P_u # 0 należy uwzględnić pochylenie linii zęba podobnie jak przy kołach walcowych skośnych.

W przypadku stosowania uzębień o zarysie odniesienia odmiennym od znormalizowanego, np. o innych proporcjach wysokościowych zębów, należy w obliczeniach wytrzymałościowych, podobnie jak w geometrycznych, korzystać z wytycznych opracowywanych przez firmy produkujące obrabiarki do nacinania uzębień, np. Gleason, Moduł itp. Instrukcje takie są zamieszczane także w literaturze, np. [19], [63] i [67].

Do wstępnego, projektowego obliczania wymiarów przekładni stożkowych służą różne zależności ustalane doświadczalnie lub teoretycznie (przez odwrócenie wzorów do obliczeń sprawdzających), wiążące obciążenie, czynnik charakteryzujący geometrię przekładni oraz czynnik charakteryzujący materiał. Wzory te są wyznaczane dla warunków średnich, tzn. najczęściej występujących w praktyce. Warunki takie to prędkość obrotowa koła 1500 obr/min, prędkość obwodowa v < 10 m/s, odpowiednia średnica zębnika d_el ^ 125 mm, wspornikowe łożyskowanie zębnika, przełożenie u % 3, klasa dokładności wykonania 7 lub 8, chropowatość boków zębów R_a = 2,5, temperatura pracy (oleju) nie przekraczająca 95°C i trwałość przy pełnym wykorzystaniu nośności ponad 3000 h.

Wyznaczając odpowiednie współczynniki charakteryzujące te warunki pracy, można — podobnie jak dla kół walcowych (patrz rozdz. 5) - utworzyć zależność przydatną do projektowego wyznaczania wymiarów przekładni, np. do obliczania średnicy podziałowej zewnętrznej zębnika:

gdzie jest współczynnikiem liczbowym uwzględniającym czynniki geometryczne, materiałowe i dynamiczne nie występujące we wzorze:

f_H — 102 dla kół o zębach prostych, f_H = 89    dla kół o zębach kołowych.

7, jest momentem obrotowym na zębniku (w N-mm), - współczynnikiem nierównomierności rozkładu obciążenia wzdłuż szerokości uzębienia z rys. 6.23, ^ — współczynnikiem szerokości uzębienia {if/_bc = b/RJ, cr_HP - naprężeniem dopu-