DSCN0604

6. Przekładnie zębate stożkowe

6.1. Rodzaje przekładni stożkowych

W przypadku wałów o osiach przecinających się przenoszenie mocy i ruchu obrotowego może być realizowane za pomocą przekładni kątowych złożonych z kół stożkowych (rys. 6.1). Kąt osi przekładni może się zawierać w zakresie 0 < Z < 180°, jednak większość stosowanych w budowie maszyn przekładni stożkowych to przekładnie ortogonalne o kącie osi Z = 90°.

Rys. 6.1. Przekładnia stożkowa. I — zębnik, 2 - koło

Koła zębate stożkowe, których teoretyczne linie zębów są liniami prostymi przechodzącymi przez wierzchołek stożka podziałowego, nazywamy kołami stożkowymi prostymi (rys. 6.2a). Koła, których proste linie zębów nie przechodzą przez wierzchołek stożka, lecz na rozwinięciu stożka podziałowego są styczne do okręgu współśrodkowego o promieniu r„ nazywamy kołami stożkowymi skośnymi (rys. 6.2b). Oprócz wymienionych kół o prostych liniach zębów istnieją koła o zębach krzywoliniowych (rys. 6.2c-ł). Jeżeli linie zębów na rozwinięciu stożka podziałowego są lukami kołowymi, koła nazywamy stożkowymi o zębach kołowych (rys. 6.2c i d), jeżeli ewolwentami — kołami stożkowymi palloidalnymi (rys. 6.2e), a jeżeli są cykloidami — kolami stożkowymi o cykloidalnej linii zęba (rys. 6.20.

Parametrem związanym z linią zębów innych niż proste jest kąt pochylenia linii zęba fi. Kąt ten, określany jako kąt zawarty między styczną do linii zęba a

b)

Rys. 6.1 Rodzaje uzębień kół stożkowych; podział według kształtu linii zębów: a) zęby proste, b) zęby skośne, c) zęby łukowokołowe (/?_m = 0° - zerolowe), d) lukowokołowe, fł_m > 0”, e) palloidalne, I)

cykloidalne

tworzącą stożka podziałowego i wyznaczony w połowie szerokości wieńca zębatego, czyli na średnim promieniu R_m, jest oznaczany ro| (rys. 6.2b,d-ł). Koła stożkowe o zębach kołowych o kącie /ł_m = 0 nazywamy kołami zerolowymi (rys. 6.2c).

Koła zębate o zębach prostych stanowią najprostszy rodzaj kół stożkowych. Linie zębów kół stożkowych o zębach prostych wykonanych na strugarkach I zbiegają się w punkcie wierzchołka stożka, a styk zębów przekładni odbywa się na całej szerokości uzębienia. W przypadku choćby niewielkich przesunięć wierzch-chołków kół od wspólnego teoretycznego położenia prowadzi to do koncentracji obciążeń w pobliżu zewnętrznego lub wewnętrznego końca zębów. Takie zwichro-