6. Przekładnie zębate stożkowe
6.5. Geometria przekładni stożkowych 6.5.1. Liczby zębów zębnika i kola
W wyniku obliczeń projektowych przekładni przy założonym przełożeniu określa się średnice podziałowe kół stożkowych. Umożliwia to dokonanie doboru pozostałych parametrów przekładni na drodze obliczeń geometrycznych. Pierwszą czynnością w tych obliczeniach jest określenie liczby zębów zębnika z zależności wiążących wymagania wytrzymałościowe ze względu na złamanie zębów, warunki geometryczne zazębienia oraz warunki technologiczne (nicpodcinanie zębów przy obróbce).
Dla przekładni ortogonalnej o zębach prostych i znormalizowanym zarysie odniesienia, doboru liczb zębów zębnika i kola należy dokonać przy uwzględnieniu danych zawartych w tabl. 6.2.
Tablica 6.1 Minimalne liczby zębów kół ortogonalnej przekładni stożkowej o zębach prostych i zarysie odniesienia według PN-78/M-88503
Liczba zębów zębnika |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
Minimalna liczba zębów współpracującego koła Z] |
30 |
26 |
20 |
19 |
18 |
17 |
Zalecaną liczbę zębów zębnika z zębami prostymi utwardzonymi przez nawęg-lanie, przy a„ = 20° i T = 90°, można wyznaczyć według wzoru opracowanego w firmie Gleason:
2, » J(22-9 log u)J+(6,25-41ogu)^. (6.16)
Liczbę zębów zębnika ulepszanego cieplnie można przyjąć według wzoru (6.16) lub też zwiększyć ją o 10-5-20%.
Doboru liczb zębów kół przekładni ortogonalnej o zębach kołowych i znormalizowanym zarysie odniesienia, przy kącie pochylenia linii zęba Pm = 29 —45°, należy dokonać przy uwzględnieniu danych według tabl. 6.3.
Tablica 6J. Minimalne liczby zębów kół ortogonalnej przekładni stożkowej o zębach kołowych, zarysie odniesienia według PN-78/M-88503 i kącie pochylenia linii zęba pm ” 35*
Liczba zębów zębnika z( |
II |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
Minimalna liczba zębów współpracującego koła |
28 |
26 |
22 |
20 |
19 |
18 |
17 |
Dla przekładni z zębami kołowymi utwardzonymi przez nawęglanie, przy x, = 20° i r = 90°, zalecaną liczbę zębów zębnika można wyznaczyć ze wzoru:
m “
■
22 - 9 log u + (—
12
Przy kołach ulepszanych cieplnie liczbę zębów zębnika można przyjąć według wzoru (6.17) lub zwiększyć ją o I0-r20°/o- Jeśli się zna liczbę zębów zębnika, to liczbę zębów kola określa się z wzoru:
(6.18)
Przy założonym przełożeniu kinematycznym dopuszcza się zwykle pewną tolerancję jego wartości. Tak na przykład, norma PN-70/M-88526 dla przekładni stożkowych reduktorów ogólnego przeznaczenia dopuszcza tolerancję przełożenia ±3%* Umożliwia to dobór liczby zębów koła tak, żeby liczby zębów obu kół były względem siebie liczbami pierwszymi, tzn. żeby nie miały wspólnego podzielnika. Ma to istotne znaczenie dla równomierności docierania uzębień.
6.5.2. Długość tworzącej stożka podziałowego
W przekładniach stożkowych bez przesunięcia zarysu lub z przesunięciem zarysu ATx=0 stożki podziałowy i toczny pokrywają się, a długości tworzących stożka podziałowego i tocznego są równe.
Rozróżnia się zewnętrzną długość tworzącej Rt, średnią Rm i wewnętrzną R, (rys. 6.13). Między tymi wielkościami zachodzą następujące związki:
Rm = Rt—0,5b,
(6.19)
R. = Re-b = Rm—0,56.
Długości tworzących można określić z zależności:
d = m»«zi _ m'«z2 ^ 2sinó, 2sin52’
" 2sinó|Cos/?m 2stnÓ2cos/?n,ł a dla przekładni ortogonalnych według wzorów:
Rt = 0,5z(/rąt,
(6.23)
(6.24)