52 Frustracja
„oto* można ^ I** wiedni trening (A.S.)
Frustracja, zob. agresja.
Funkcje, og6ł naslępslw wywolywa-nvch w systemie społecznym przez jakiś jego element. Termin ten używany bywa niekiedy zamiennie z takimi pojęciami, jak: zadania, skutki, cele, rola. W tym ostatnim przypadku nie chodzi o .jolę społeczną” pojęcie to ma całkiem inne znaczenie. Robert K. Merton [I982J podkreśla jednak, że cele i zamian' stawiane sobie przez podmiot u działaniach nic mogą być uznawane za funkcje; są nimi tylko skutki działali, a u ięc pewne konsekwencje realne.
Funkcje pełnione przez każdy system społeczny podzielić można na wewnętrzne i zewnętrzne, a także instrumentalne i celowe. Na tej podstawie Talcott Parsons wyróżnia cztery rodzaje funkcji pełnionych przez każdy system: adaptacyjną, osiągania celu. kultywowania wzorów i usuwania na-
rk SS mtCgratyjną- WsPomniany już K R Mcnon wyróżnia funkcje po/\tvwne ^ unkcje) oraz funkcje ncgatyWS
ja«TT>ch. Ich
“•Wch. (A.S.) ^sikim funkcji
ł-ItCTMuni;
Mcrton H w loxi r ,
‘“‘‘Poczną.
W amrop^ii aP«»)Uio.
^"2* e° ‘ihc p0'vs,‘1"'»
s^rszcj Cało!4cj
Całość ta. czyli system społe trywana jest z punktu widzer^’ zapewniających jej zdolność Z **+ woju. Próbuje się ustalić tzw*"*% funkcjonalne, a więc wymóg, ; wać musi każdy system społ^c w ogóle istnieć. Usta owych jm ^ H różni się u poszczególnych
niemniej zazwyczaj wskazuje s.c Zr *
ność reprodukcji, zróżnicowania ról ^ nych. występowania komunikac.i oranej wspólnoty wartości, celów riomr ^ tacji poznawczych, socjalizacji troli społecznej [P. Sztompka 197. t 7* Klasyfikację funkcji Talcotta Parsor że można traktować jako zestaw *vmL funkcjonalnych, który każdy systemT łeczny musi w jakiś sposób rozwiązać Funkcjonał izm jest podejściem hohstto nym. Uwagę skupia na procesach zapr mających systemowi społecznemu rów* wagę (eąuUibrium). Bada się. jak syssa społeczny podporządkowuje sobie poszew golnę elementy, aby współprAczsmah « one do powodzenia całości. Z tego wzięci ntnkcjonalizm zalicza się do ujęć tntecn-pjnych. badających podstawy porzątftu sp> ecznego. Podejścia kładące nacisk na tu-anie wewnętrznych antagonizmów i koo-lliktów zaliczane są (przez Raiła Dahrtn-aorfa. twórcę tej klasyfikacji) do ujęć kocr-2?nych; Czołowymi przedstawicielami tę orientacji w socjologii są - oprocz tworem
ZTh ‘ Ta,™“ Parsons , Robert K Mtf* l°n. (A.S.)
Im spZZ/Z' **°*'/m’ lx>r7^c*‘ społeczny. &T Lhcratun
2I3S£<P7 ,97k tetodafunkcjonał**? <LZlJj1T*,oioS" Vołeanrj Sn**
} -'•**, Ossolineum. Wrocław ^na,na Iwria stratyfikacji