DSCN1711

_Wt-ywka_Z)B.uk°wcj

I

Ideały wiedzy naukowe, zob drter-minizm w socjologii- paradygmat

Ideologia, zgodnie r. etymologią }«* nauka o deach W socjologii W* » odnosi się do systemu twierdzeń i poglądów uzasadniających interesy jakiejś gropy (narodu, klas partii, grup zawodowych itp J. Badania nad ideologiami wywodzą się z nurtu hhtooo/wfrczncgo. w którym rozpatrywany jot wpływ idei nn rzeczywistość społeczna Główny nacisk kładzie się tu na hadanic czynników warunkujących powstawanie określonych Klei oraz systemów wierzeń. a także sposobów ich rozprzestrzeniania się i pełnione funkcje Dostrzegając wpływ uznawanego Światopoglądu tu działania społeczne, rozpatrywano oddziaływanie idei na organizację kuluiry i Życia zbiorowego (S. Czarnowski 1982, ». 79-l65|. Zmiany idei uznawano zj poditawę procesów rozwoju społecznego przykładowo t/w prawo trzech stadiów Augusta Cotrue'a

Orientacja rnnrksowska akcentuje rolę Kkokigii w walce kUo. Analizuje się sp,*,) Iry panowania ideologicznego (obok puno-waru.1 ekonomicznego 1 polityczziego) kłasy rządzącej, zmierzające do utprawfadHwicnu istniejących nierówności społecznych R^_v. noc zetnie tworzy się tu ideologię klas tmo-ślcd/iłiyth (zwłaszcza proletariatuk uzavvl-niającą konieczność zmiany iMnie,._VCRu ustroju

Klasyczne rozważania nu temat iifcok,. git zawarte M w pracach Viłtr«da Szczególnie istotne znuczrme ma rozróżnienie residuów 1 derywat) 1 Residua (lułi ,_c. zydua.l to faktyczne motywy, d-izeuu | działaniu jednostek lub grup, które nic u, nawet uświaiiuiuanc przez podmiot dziali).

Wszelkic stanowiska teoretyco* ,    -

poglądowe, w tym naukę 1 'filozof*'**-należy - w my 41 stanowiska v

derywacie

Karl Mannheim wskazywał v

..... ^sk^

ni*, a wyrastają z egoisty***, i najniższych uczuć Dm^iTjSL upiększające u/asadroeiiu jythT^¹* nych dą/eń. odwołując s* 4,**>;» ideałów 1 w aruje i ogólnc^^i

funkcją ideologii jest podtr/ynr.wy ^l— n iejąccgo psKządku społecznego' Nio*. w utopiach (które także można sai^ jako rod/aj ideologii) zmierza się d> n,\ ny istniejącego porządku K. Marnie" zajmując się podstawami socjologii wejj. rozpatruje związki między interesami ^ powymi a sposobami myślenia 1 tworzrrr mi ideami. Wyróżnia paityfculame 1 tcu}* pojęcie ideologii Ujęctc partykularne odwołuje się głównie do „psychologii ruro sów", a więc zmietzj do znalezienia zuiy. ku między interesami a głoszonymi idom. ' Natomiast w ujęciu totalnym (lub misia-nynt) zmierza się do ustalenia specyfiastyd cech struktury świadomości danej epoki \ib zbiorowości.

Stanisław Ossowski, analizując losy rewolucyjnych ideologii (tu przykładzie chrześcijaństwa i marksizmu), wskazuje na przekształcenia dokonujące się sv ich obręb': z chwilą, gdy dana ideologia staje się tdco-*«8ią panującą Niektóre hasta. pcgl>b idee. w imię których dana gnipa zdoby*³

^pó/n>cl *m* u* ..niewygodę

„ , ^e8° Poddawane są reintciprctacji. h

WsKlzątej „■*, _pi_CfMxKn>

^B*ektOry_vh Nadań w obręb* wwte A?" '**°*^Kłncl mogą mieć /*'*’“* (luł» **??«** skuteczności wpływu wyth Szez^<tv^Ur!j^KW/IJ,>'^Sart lwop.ig.uwh-^c<lu ustaleni ","^c ł*^rO'd«róc są do leg⁴’

¹ —ijMi ”'*^n,,Vł*c s»ę do kształt'’"*

p**** ^s*^ano"^,c «*

/^•■dowc i ⁴⁰ wcjolechmcznsch ¹    '~^A/> w»ny p,_/c, w.ll.am*

^e***l uodpornienia słu-