DSCN1774

122 Nowe

ruchy społeczne

Słonej "^'„1 ChieSchii nie ulega naUMTiiast sposoby

norm. (A.S.)

Tob anomia. dewiacja, d/iałan.c jolec"*-pujo społeczna, konfomuzm. ^makia'^,c'\™

STssŁ acta** <*£?>• J32S

Stoiiy, rola społeczna, techniki neutmlizacjr. wartość, więź społeczna, wawy»^modclc

Utenttunc    , ...

EMich S.. 1988. Dynamik# norm. PwN. warszawa.    ,    .

Kcmpnv M , 1988. Wymiana t społeczeństwo. Obra: rzeczywistości społecznej w ujęciu współczesnych socjologicznych l antropologicznych teorii wymiany. Ossolineum. Wrocław.

Korski M . 1985. Ludzie w sytuacjach pokusy l upokorzenia. Wiedza Powszechna. Warszawa.

Mika S. 1982. Psychologia społeczna. PWN. Warszawa.

Vomi> społeczne, lad społeczny, patologia społeczna Vo podstawie badań empirycznych w starych dzielnicach miast Górnego Śląska. 1985. pod red J Wodza, UŚ, Katowice. Ossowska M . 1966. Podstawy nauki o moralności. PWN, Warszawa

fJwowska M . 1986. Socjologia moralności Zarys zagadnień. PWN, Warszawa. lhoma\ W I, Znaniecki F.. 1976, Chłop polski W ł-Mropte ! Ameryce. \ \ Dezorganizacja t reorganizacja w Polsce, l.ud Spółd/ Ws-daw.. Warszawa    ³

c Ncme ruchy społeczne. zob ruchy spo-

Nowomowa, język propagandy w sw ternach touliumych. jedna z technik m pu tatarskich stosowana w tclu Jo nad sposobem myślenia. postrL^T^ mama r/rczywistaśct przez    ^,.^0ce*

spółce zi»c Polega ona na kreow^k, ośrodek władzy swoistego nr /,,    P¹

U w sferze ŁologTTiSSSf ^ /mm/miiu lud,, *,

narzuconym ołmurrm nt^LłJ^¹^

munikowaniu. Ta kreowana _r/,_v jcsl aweryfikowalna, często    I

waży prawdę, narzuca pewien J? V ! zykowy. którego należy praestraZ^fc- ] wtedy, gdy uznaje się to za absuriuL?’** ■ [J. Bralczyk 1981]). Prowadza t_{(J poc<} wo do zjawiska dymorficzności, az*, narzucony sposób postrzegania r,JJ⁴ stości i wpojone kalki językowe także do obszaru mikrospołeczneeo, _a do sfery prywatności. Proces ten współ*-! stępuje z ingerencją struktur władzy w na poziomie mikrospołccznym, stosowi nicm zastraszania i represji za ws^ przejawy braku podporządkowania

Funkcjonowanie nowomowy polega ro*. nież na wprowadzaniu do języka nowyc słów oraz celowej zmianie sensu niektórych używanych wcześniej pojęć. Paweł Kuczyński [ 1994. s. 215-216] nowomowę traktuje jako „mówienie o niczym’*. Eliminacji swobodnej opinii publicznej - jako cedu systemów autorytarnych powoduje, a w komunikacji publicznej dominuje „jakby-język"; społeczeństwo nie ty le milczy - bo milczenie jest zakazane ile bredzi, powtarzając bezsensowne formuły zdaniowe Victor Klcmpcrer (1983] ukazał liczne sposoby manipulowania języ kiem w propagandzie nazistowskiej, z. kolei Michał Głowirtki (1990] poddał analizie język propagandy komunistycznej w Polsce.

W Polsce, w okresie rządów partu komunistycznej, oficjalna propaganda używała przykładowo - następujących określeń błędy i wypaczenia (tzn. zabijanie. I'kwi dacja cały ch narodów), regulacja cen U***’ wyżka cen), bezinteresowna braterska poox< (interwencja amiii radzieckiej), miejsce oo-^os°bnienia (więzienie, obóz), przymus bcz-pośredni (bicie, tortury ), wykorzystywać ^^nowiska (branie łapówek. krad/ic^e* przerwy _w pracy (strajki) (zob |P Wier/-^blCi ^mi'^{1 88}D- ^w okresie tzw prop* sukcesu (1971 1980) stosowanie nic orych słńw do opisu rzeczywistości w kraju V ° zakazane; np zjawisko takie |ak kry - gospodarczy lub polityczny mogło wy