226 Wybuchy społeczne
nym, tzn żc badacz rozpatruje je jako czyjeś świadome zjawiska, a więc odnosi jc do empirycznych podmiotów, tj. osobników i zbiorow isk dośw iadczających > działających. i bierze je w tym charakterze, jaki faktycznie posiadają w ludzkim doświadczeniu i działaniu” (F. Znaniecki 1988. s. 192]. Metodą, która umożliwia obiektywne ustalenie subiektywnych sposobów doświadczania rzeczywistości przez podmiot, jest zaproponowana przez Williama I. Thomasa i Floriana Znanieckiego - metoda dokumentów osobistych. Analizując materiały. takie jak listy, pamiętniki, autobiografie itp., możliwe jest obiektywne poznanie tego. w jaki sposób podmiot ujmuje otaczającą go rzeczywistość.
Badanie rzeczywistości społecznej z uwzględnieniem współczynnika humanistycznego odnosi się wyłącznic do sfery świadomości działającego podmiotu, nic oznacza to jednak, iz poznanie obiektywne me jest możliwe. Ze socjologia skazana jest na subiektywizm. Określony stan świadomości podmiotu jest pewnym faktem, który wywołuje zupełnie realne następstwa, widoczne zwłaszcza w efektach podmiotowych działań Badanie sposobów doświadczania rzeczywistości przez podmiot nie musi polegać na subiektywistycznych metodach poznania (takich np. jak empatia, introspckcja). lecz możliwe są obiektywne sposoby badania tych subiektywnych stanów świadomości podmiotowej. Tak więc, chocuz rzeczywistość kulturowa w sensie obiektywnym (poza doświadczeniem konkretnego podmiotu) nic istnieje, to jednak mo/na ją badać w sposób obiektywny Rezultaty tego poznania również mogą być ujmowane ze współczynnikiem humanistycznym przedstaw oją one mc to. w jaki sposób badany podmiot ujmuje rzeczywistość. w której się znajduje, lecz raczej to. wjaki sposób badacz postrzega kompleks doświadczeń badanego podmiotu (A.S )
(nh sytuacji, ruturali/ni «„i)nA„ira.
ii/m. socjologia, socjologia rozumiejąca
literatura yMlo:ema socjologu hu
S/«£) |986. Znaniecki. Wied/. Powszechna
ZlJJwSr* W- HaM o kultu™ Saro,!:,,
I ramii. PWN.W«s»w»
/nantccki F. 1973. Socjologu :
Urabianie osoby wychowanka. ł WN. W ar-szMwn.
Znaniecki F.. 1988. Wstąp do socjologu. PWN Warszawa
Wybuchy społeczne, zob. ruchy spo-\V> chow unie. zob. socjalizacja.
Wydajność pracy, z socjologicznej punktu widzenia to stosunek całokształtu nakładów materialnych i społecznych niezbędnych do wyprodukowania określone ilości towarów w pewnej jednostce czasu o pożądanej jakości i wartości użytkowe do kosztów materialnych i społeczny ch poniesionych w tym procesie pracy. Do nakładów społecznych zaliczamy działań , zmierzające do wy kształcenia danych pracowników. przysposobienia ich do wykonywania określonych obowiązków na danym stanowisku oraz w konkretnej grapie a tak/c wyrobienia pożądanych nawyków niezbędnych do obsługi urządzeń tpr/c-strzcganic rygorów technologicznych) lub kierowania zespołami ludzkimi. IX* kosztów społecznych zaliczamy zbędną fluktua-cję kadr. narastanie sytuacji konfliktowymi doświadczanie degradacji zawodowej p**** pracowników, skutki społeczne zwalniania z pracy (na skutek bezrobocia związanej z przekształceniami strukturalnymi). PtH-cic alienacji IX* kosztów społecznych czarny też towarzyszące produkcji ,,lsA mc naturalnego środowiska przyrodnie/^ jako istotnej wartości egzystencji łudzi ^ p*»jęta wydajność pracy obejmuje ab* h priH.cs d/iałan różnych grup «w"odo".' w określonym czasie (M IM