Przykład 4.1
Dla jakich wartości parametru p podane układy równań są układami Cramera:
4- 3y -j- 3z = px 3x + y + 3z = py ? 3x + 3y + z = pz
Rozwiązanie
Liniowy układ równań postaci AX = fi jest układem Cramera, jeżeli macierz d tego układu jest macierzą kwadratową o wyznaczniku różnym od zera. a) W zapisie macierzowym rozważany układ ma postać
t 1 w |
f * 1 _ f 3p 1 |
L 2 -»J |
[yJ"l7 J |
I ©p3 -3
I 2 -1
Wyznacznik macierzy tego układu jest równy
det A
= 6(1 -p2).
Dany układ jest zatem układem Cramera dla - l oraz p 1.
Przykłady
85
b) Zapisując rozważany układ macierzowa mamy
1 -p |
3 L |
3 1 |
RE i r o i |
3 |
1 —p |
m ■ |
\ V = ° |
. 3 |
3 |
1 -p. |
L = J L oj |
Dolej
det A =
1 — p 3 3 1-p
3 3
3
3
-P
U»1 -WJ U*3 - U>3
|-2-p 0 2+p|
0 -2-p2 + p »>+(»,+*,)
I 3 3 l-p|
—2!-p 0 0
(2 + p)*(7 — p).
-*jl 0' —2 — p 0
li 3 7 —p
Układ ten jest więc układem Cramera dla p ^ —2 oraz p jt 7.
• Przykład 4.2
Korzystając ze wzoru Cramera znaleźć rozwiązania podanych układów równań:
{* # 2y z = jfJ 3x + y + z 2 . x - 5 z = 0
9z -7x +
Rozwiązanie
Jedyne rozwiązanie układu Cramera postaci AX = B z niewiadomymi xi, xj, .... z„ wyraża się wzorem
_ det Ai _ det Aą _ detdn
Ił det A ' X~ det A’ ' ” ’ X" det A ' gdzie Ak oznacza macierz powstałą z macierzy A przez zastąpienie jej fc-tej kolumny przez kolumnę wyrozów wolnych B. a) Mamy
det A =
zatem x = b) Tutaj
9 -8 7 2
74, det Ai —
4 -8 3 2
det Ai _ 16 _det Az _ 1
det A “ 37’ V ~ det A ~ 74'
= 32, det At =
12-1 |
1 2 -l | ||
det A = |
3 1 1 |
-28, det Ai = |
2 1 1 |
10-5 |
0 0-5 |
9 4 7 3
1 l -1 |
1 2 1 | ||
det Az = |
3 2 1 10-5 |
= 8, det Az = |
3 12 1 0 0 |
2
7'
3_
28'
Stąd wynika, że z = y 28
• Przykład 4.3
Stosując wzór Cramera obliczyć niewiadomą z spełniającą układ równań: 12+ z + j/ = 10 + p + z = S + 2+ u = 6 + u + o = 10* + w = 15.