DSC938

m

, __{k r<}łżnych dziedzinach Zyc„. „_{k 0}._e odbici* *    _a czy edukacja Pylan.a o

,_nalduj« ^ , opieka z^dr0    _howań pojawiają się dop_lero

^,yCh' 'l.a kon^⁰^ ok^re^^lonyC „jorowe formy ekspresji _re|_lg„ **^ch°"%X , doP— _olę odgO^* * _ch dynamicznych ruch_ach

iciig>iⁿy^ch*

no

ROZDZIAŁ 3

, , _{lt s/}csał/icsMtych XX wieku socjolodzy religii przyjmowali nie-

dogmat. że społeczeństwa przemysłowe i późnonowoczesne mają

• • • - * — --------- « , • .

teoretycznych, które współtworzyły kształt socjologii religii. Pogląd ten _bywaj jednak często poddawany krytycznym ocenom (Flanagan 1990; Riis 1999; Champion 1999).

Nie zamierzam kwestionować tego. że dzisiejsze społeczeństwa przemysłowe czy też późnonowoczesne są pluralistyczne. Chcę tylko pokazać, że pojęcie pluralizmu jest o wiele bardziej złożone i problematyczne niż mogłoby się wydawać, a bardziej zniuansowane ujęcie problemu pluralizmu może się przyczynić do lepszego zrozumienia wielu aspektów dzisiejszych przemian religijnych.

Aby uwypuklić znaczenie „pluralizmu” w socjologicznej analizie przemian religijnych, wyjaśnię najpierw aktualne znaczenie terminu. Następnie, uwzględniając problemy związane z najważniejszymi sposobami użycia tego pojęcia przez socjologów religii, zaproponuję nowy termin dla nazwania pewnych poglądów, które obecnie wrzuca się do jednego worka z napisem pluralizm. Wreszcie, przedstawię pokrótce skuteczny, moim zdaniem, sposób badania pluralizmu w warunkach współczesnych. W tym celu muszę wykroczyć poza granice socjologii religii, by sięgnąć po pojęcia pomocne w wyjaśnianiu skomplikowanej natury społeczeństw o rosnącym zróżnicowaniu kultury i religii. Moim celem jest nie tylko zbadanie sposobów użycia