W. Cutfytuki - ELEKTRONIKA W ZADANIACH
Częić 2' Analiza wpływu thumi icmpmfluy n* pracę układów półprzewodnikowych
W. Cutfytuki - ELEKTRONIKA W ZADANIACH
Częić 2' Analiza wpływu thumi icmpmfluy n* pracę układów półprzewodnikowych
Rys. 2.5.1
Zadanie 2.5
Dla tranzystora krzemowego w układzie jak na rysunku 2.5.1 można przyjąć, że w temperaturze T0= 300 K:
- spadek napięcia U be nie zależy od wartości prądu bazy Ib i wynosi 0,6 V;
- prąd zerowy Icbo wynosi 100 nA;
- współczynnik wzmocnienia prądowego w układzie wspólnego emitera /3 = 50.
Przy zmianach temperatury otoczenia w zakresie kilkudziesięciu stopni można przyjąć, że:
- spadek napięcia Ube maleje o 2,5 mV przy wzroście temperatury o 1 K;
- temperatura podwojenia prądu zerowego Icbo wynosi 7,5 K;
I K. rośnie o 1 %
- współczynnik wzmocnienia fi przy wzroście temperatury' o swojej wartości w temperaturze T0.
Przy powyższych założeniach należy:
1. określić punkt pracy tranzystora w temperaturze To = 300 K;
2. określić zmiany prądu kolektora lc i napięcia kolektor-cmitcr Uce odpowiadające zwiększeniu temperatury do wartości 7/ = 330 K;
3. sprawdzić, czy przeniesienie rezystora R (lub jego części) do obwodu emitera wpłynie na stałość punktu pracy przy zmianach temperatury.
Rozwiązanie
Ad 1. Ten punkt jest rozwiązany w zadaniu 1.3. Tranzystor znajduje się w punkcie pracy określonym przez Jc = 32.4 mA i Uce = 6.69 V.
Ad 2. Powtórzenie obliczeń wg zależności uzyskanych w zadaniu 1.3 dla T, = 330K z uwzględnieniem obowiązujących w tej temperaturze wartości parametrów (patrz np. zadanie 2.2):
U be = 525 m V; lCB0 = 1,6 pA i fi = 65 daje nam punkt pracy określony przez Ic = 38.5 mA i Uce — 6.09 V. Czytelnik zechce sprawdzić te obliczenia samodzielnie.
Ad 3. Jak wrynika z analizy przedstawionej w zadaniu 1.3 (punkt 2) przeniesienie rezystora R (lub jego części) jako Re do obwodu emitera - jak to pokazano ponownie obok na rysunku 2.5.2- nic zmienia wartości prądów stałych w układzie i punktu pracy tranzystora, mimo że zmiana ta prowadzi do zupełnie innego układu z punktu widzenia wzmacnianego sygnału zmiennego - układu zwanego wtórnikiem emiterowym. Spróbujmy jednak ocenie, czy taka zmiana jest obojętna z punktu widzenia stałości punktu pracy przy zmianach temperatury.
Schemat zastępczy podstawowego układu z rysunku 2.5.1 dla zmian temperatury przedstawia rysunek 2.5.3. Z tego (liniowego dla małych przyrostów) schematu zawierającego 2 źródła wymuszające wynikają dwie składowe przyrostu prądu bazy:
• składowa pochodząca od zmiany AUbe (zgodnie z regułą obowiązującą przy stosowaniu zasady superpozycji liczona przy rozwarciu SPM równej Ale)'
Rys. 2.5.3
(2.5. i)
składowa pochodząca od zmiany Ale (liczona przy zwarciu SEM równej AUbe) jest równa części prądu Alę. płynącej przez Rb (przez jedną z dwu równoległych gałęzi R i Rb), czyli
M. =-Alc—-— (2.5.2)
Sumaryczny przyrost prądu bazy wyniesie:
,2JJ>
Przeniesienie np. połowy rezystancji R od obw'odu emitera zmienia schemat zastępczy dla przyrostów temperatury do postaci pokazanej na rysunku 2.5.4. Składowe AIb" i AIb" wyrażające się teraz zależnościami:
AC/,
R„+R +Re
(2.5. n
R.
9.4k
Rys. 2.5.4
AIb =~A/c
Rs + R + RK
(2.5.2')
pozostają jednak bez zmiany, gdyż nowe wartości R' i Re' spełniają zależność R = R +RE
Postępując identycznie jak w zadaniu 2.2 otrzymamy:
Rb+R'+Rf 9,4 + 0,Ikfi
= 0,0105
(2.5.4)
5 =
50
\+PW£ 1 + 50 0,0105 1,526 A/c =5
~A/C
a
50
= 32,8
40 |
A Uu |
fi |
RB + R + Re |
(2.5.5)
(2.5.6)
Podstawiając dane tematowe i obliczone powyżej wartości:
AIcbo = 1,5 \iA,Ap= 15; AU be = -75 mV;/* = 0,648 mA; otrzymujemy przyrost prądu kolektora:
A/c = 32,8 (—1,5 pA +—648 pA + = 32,8 (1,53+194,4+7.89) pA = 6.68 mA
c 50 50 9,5kfl
identyczny jak w zadaniu 2.2. Nasz układ jest dla prądu stałego identyczny z układem z rysunku 2.2.1 dla którego przyjęto Re = 0, a jak już wiemy współczynnik niestałości prądu kolektora S od wartości rezystora Rc nic zależy’.