image

Arystoteles o społeczeństwie, państwie i prawie (2)

^ Życie społeczne opiera się na najbardziej trwałej strukturze, jaką jest małżeństwo. Małżeństwo tworzy rodzinę, która nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb, a zatem łączy się w kolonie rodzin (gminę wiejską), a następnie w polis (państwo), które jest wspólnotą pełną, samowystarczalną. W ten sposób Arystoteles tworzy schemat genezy państwa: małżeństwo > rodzina > gmina wiejska > polis ^ Celem państwa jest zorganizowanie ludziom dobrego życia, to znaczy poczucia bezpieczeństwa, dostatku materialnego oraz warunków rozwoju duchowego. Państwo może osiągnąć samowystarczalność (autarkia) zarówno ekonomiczną, jak duchową, podczas gdy jednostka w normalnym rozwoju nie zdoła dojść do tego celu.

y Politea forma powstała z „wymieszania" ^dem.p^ąęjji-oligarchii_r z dominacją stanu średniego, wraz z ogólniejszymi walorami towarzyszącymi

tej sytuacji.    ......

y* Dobrym ustrojem państwa jest: monarchią arystokracja i pojitea.)    |

y Złym ustrojem państwa jest: tyranlaToligarchia i demokracja. r* Prawo natury u Arystotelesa polegało na nierówności ludzi (niewolników i obywateli)

'    1) 2<P/>te

Doktryny hellenistyczne - cynizm

Po sukcesach Aleksandra Wielkiego nastąpiło odrodzenie idei boskości władcy. Działanie boskiego monarchy miało stanowić znamię sprawiedliwości i prawa. W epoce tej, kiedy polis greckie upadły (338 r. p.n.e.) powstały doktryny cynizmu, epikureizmu i stoicyzmu.

/^Cynizm. Cynicy byli świadkami krachu dawnego świata i rozkładu starych struktur, doświadczyli wszystkich kataklizmów. Ich hasło było:

' żyć własnym życiem, kształtować swą osobowość bez oglądania się na formy proponowane przez nowe państwo. Najwyższą wartością u cyników było ludzkie szczęście, które można było osiągnąć na życiu q zgodnym z naturą. Natura identyfikowała się z przyrodą; naturalne potrzeby człowieka stanowi to, co mu absolutnie niezbędne. Był to program minimalizmu życiowego. Byli przeciwni państwu, uważali, że jest złem, bo stanowi twór nienaturalny, mający swój początek w działalności ludzkiej. Cynizm narzucał ludziom wolność od kataklizmów w odwróceniu się od spraw polityki, w skrajnym indywidualizmie i anarchizmie. « riĄ&sĄ****    *^v;,/

Doktryny hellenistyczne - epikureizm, stoicyzm

^Epikureizm. Epikurejczycy twierdzili, że państwo jest pożytecznej gdyż zapewnia minimum moralności, gwarantuje ^lWewnęfrzńy' spokój i chroni przed zawiścią innych. Epikurejczyk miał współpracować z władzą tylko wtedy, gdy wymaga tego jego bezpieczeństwo. Epikureizm był doktryną, która sprzyjała kompromisom i odwrotom w stosunkach politycznych.

Stoicyzm. Świat stoicki był rozumnym ładem i harmonią. Stoicy ^QeJ^s(U\ identyfikował i mądrość z wolnością. Aprobowali prywatną własność i nierówności między ludźmi. Unikali klasyfikowania ustrojów i form państwa; żadnego nie uważali za idealny. Ze pip _? wszystkich szkół filozoficznych epoki hellenistycznej stoicyzm ■ ' ' ^v był najbliższy (polityce: widział w niej narzędzie realizacji filozofii I kosmosu, którym rządzi rozum i mędrzec. Stoicy aprobowali państwo pod warunkiem, że było tworem rozumnym. Prawo państwowe powinno być w zgodzie z najwyższym prawem . rozumu. ¹A^lfc^O c'j.. ■. •.'■ ?.v>5'c    19

Doktryny starożytnej Grecji

Doktryna Kryterium	Sofiści	Sokrates 1 :	Platon	Arystoteles ^llM-' v^! V^f ^1 |>.»V	Hellenizm_^ cyn epi^ sto ,			i;. \ •.0 viO W: tS- m $
wolność	- •			*<			rtU
równość		f <		vw?u			v
własność	"	— •'	(T? •^1 "^A \	fVK\.^o'K.a
ustrój	ffiO <Y,y.-r. j ■ (\Qn c>	-f	- Ol;.	x vGv$ fk	0
władza a prawo			.	IJ/odlA ł oT |	-k 0'k • c		sp
prawa podmiotowe			—				V-M
godność V\\0(aiuą,	orf.Owi-ł	%	— -
sprawiedliwość	s7		; c/M‘	yyy/H-MĆOt./
prawa kobiet		■		,, - .			^ ‘
prawa mniejszości				^ r-t n-z.,			_Ł	h;

• v ^rV \    ^ •

■ < U-Ck    CJf*