img689(1)

Rozdział III

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM SPOŁECZNYM - ROZWAŻANIA TEORETYCZNE

I. O RYZYKU

Z łatwością można wymieniać i opisywać sytuacje „ryzykowne”¹. Z każdą aktywnością życiową wiąże się bowiem - mniej lub bardziej widoczne - narażenie na ryzyko oraz - mniej lub bardziej świadome - podejmowanie ryzyka. Najogólniej mówiąc, ryzyka² po prostu istnieją- towarzyszą nam, otaczająnas - stanowiąc o zagrożeniach pojawiających się w postaci zdarzeń losowych, czy to w naszym życiu osobistym, rodzinnym i społecznym, czy też w naszej pracy zawodowej i działalności gospodarczej.

Definiując ryzyko³ z różnych punktów widzenia, z reguły podkreśla się jego dwie immanentne cechy: niepewność zaistnienia⁴ i możliwość straty. Niepewność zaistnienia straty⁵ jest po prostu przeciwieństwem sytuacji zdeterminowanej (braku ryzyka), a więc pewności, że negatywny wynik zaistnieje albo też pewności, że nega-

1

   Termin „ryzyko” pochodzi z języka starowłoskiego, w którym „risicare ” znaczy odważyć się (W. Tarczyński, M. Mojsiewicz, Zarządzanie ryzykiem, PWE, Warszawa 2001, s. 11).

2

   Używanie terminu „ryzyko” w liczbie mnogiej - mimo zastrzeżeń językoznawców - wydaje się uzasadnione ze względu na odmienność zagrożeń i różnorodność zdarzeń przez nie wywoływanych.

3

   Np. jako: 1) możliwość straty, 2) prawdopodobieństwo straty, 3) niepewność, 4) rozbieżność między rezultatem osiągniętym a spodziewanym, 5) prawdopodobieństwo wyniku odmiennego od wyniku spodziewanego (E. J. Vaughan, T. M. Vaughan, Essentials of Insurance: A RiskManagement Per-*pcctive, New York 1995, Jon Wiley & Sons, s. 4), 6) przedmiot narażony na ryzyko, 7) niebezpiecze-ónIwo, 8) skutek finansowy zaistnienia straty (C. A. Williams Jr., G. L. Head, Principles of Risk Management and Insurance, vol. I, Pennsylvania 1981, American Institute for Property and Liability llndcrwriters, s. 2).

4

   Rozumowanie, że „obecność ryzyka jest źródłem niepewności” (E. Kowalewski, Ryzyko ubezpieczeniowe - podstawowe pojęcia i terminologie, „Prawo Asekuracyjne” 1996, nr 2, Warszawa, s. 19) |cst bardzo ważne dla kształtowania świadomości ubezpieczeniowej poprzez uświadamianie obiektywnego, a nic tylko subiektywnego (uzależnionego od zdolności percepcji) istnienia ryzyk.

5

' Por. (1. E. Rcjdn, rrlneiples o/ Risk Management and Insurance, Addison Wesley Longman, Boston 2001, s. 5.